خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها، علی ستاری: استان هرمزگان یکی از استان‌های بالقوه و در عین حال بالفعل در حوزه کشاورزی هست؛ اما به محض اینکه پای درد و دل فعالان بخش کشاورزی بنشینیم؛ نبود صنایع تبدیلی به درد مشترک آن‌ها تبدیل خواهد گردید، راست هم می‌گویند؛ همواره بازار روی خوشش را به کشاورزان نشان نمی‌دهد و طی این سال‌ها کم ندیده‌ایم که محصولاتی که روی دستان کشاورزان مانده هست و حتی هزینه برداشت محصول را هم در نیاورده هست؛ یادش بخیر در همین سه چهار سال پیش، یکی از وزرای جهاد کشاورزی به هرمزگان آمد و قول داد که در فصل برداشت محصولات قابل فرآوری، ناوگان صنایع تبدیلی سیار به هرمزگان خواهد فرستاد، وعده‌ای که هیچ گاه عملیاتی نشد و رفت در کنار همه وعده‌هایی که مسئولان داده بودند.
در روزهایی که با همدستی دلالان دسترنج کشاورزان و باغداران به تاراج می‌رود، این صنایع تکمیلی و تبدیلی هستند که امکان داردند کشاورزیِ معیشت محورِ هرمزگان را اقتصادی کنند، الان که فصل کشت محصول در هرمزگان هست، کشاورز دل به شانس و اقبال بسته هست و معلوم هم نیست در فصل برداشت قرار هست امسال اقبال با کدام محصول باشد و کشاورزِ کدام محصول، محصولات خود را روی زمین رها کند؛ سال گذشته که سالِ بدِ پیازکاران قرار دارای بود و صدها تن پیاز در مناطق مختلف هرمزگان دفن گردید.
برای اینکه بدانیم استان هرمزگان چه وضعیتی در حوزه صنایع تبدیلی دارد با عادل شهرزاد معاون استانداری هرمزگان به گفتگو نشستیم.
تشریح وضعیت صنایع تبدیلی هرمزگان و مشوق‌های توسعه آن
عادل شهرزاد، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری هرمزگان در گفت‌وگویی تفصیلی باخبرنگار مهر، به بیان جزئیات وضعیت صنایع تبدیلی استان پرداخت و ضمن تشریح بخش‌های مختلف این صنعت، مشوق‌ها و ظرفیت‌های موجود را نیز تشریح کرد.
در زنجیره برداشت تا فروش محصولات کشاورزی بیش از ۳۰ درصد محصولات هدر می‌رود
شهرزاد با اشاره به گستردگی حوزه صنایع تبدیلی بیان کرد: صنایع تبدیلی به سه بخش اصلی تقسیم خواهد گردید؛ بخش ذخیره‌سازی کالا، بخش عمل‌آوری و بخش فرآوری؛ این سه بخش به هم پیوسته، زنجیره ارزش را تشکیل می‌دهند و هرچه تعداد حلقه‌های این زنجیره بیشتر باشد، ارزش افزوده و سودآوری نیز افزایش می‌یابد.
وی توضیح داد که صنایع تبدیلی عمدتاً در حوزه کشاورزی رایج هست و افزود: کشاورز محصول خود را از زمین برداشت انجام می‌دهد اما از زمان برداشت تا رسیدن محصول به بازار، به دلایل مختلفی نظیر بسته‌بندی نامناسب، حمل‌ونقل ناقص و شیوه برداشت غیرعلمی، حدود ۳۴ تا ۳۵ درصد محصولات کشاورزی هدر می‌رود.
معاون استانداری هرمزگان ادامه داد: این ضایعات به معنای از دست رفتن هزینه‌هایی هست که کشاورز بابت نهاده‌ها، نیروی کار، آب و زمین پرداخت کرده و در عین حال، بخش مهمی از محصول به خاطر معیوب بودن یا غیرقابل فروش بودن از چرخه بازار خارج خواهد گردید.
اهمیت صنایع تبدیلی در حفظ ارزش محصول
شهرزاد به نقش صنایع تبدیلی در کاهش ضایعات و افزایش بهره‌وری اشاره کرد: صنایع تبدیلی امکان داردند ضایعات و محصولات غیرقابل فروش یا زائد را به کالاهایی با ارزش افزوده تبدیل کنند؛ این فرآیند به کشاورز کمک انجام می‌دهد تا علاوه بر کاهش ضایعات، سود بیشتری کسب کند.
وی افزود: برای مثال، محصولاتی که پس از فصل برداشت بازارپسندی خود را از دست داده‌اند، توسط صنایع تبدیلی امکان داردند به محصولات جدیدی مانند کنسرو، چیپس یا سایر فرآورده‌های غذایی تبدیل شوند.
وضعیت فعلی صنایع تبدیلی در هرمزگان
شهرزاد آمار قابل توجهی ارائه داد: هم‌اکنون حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن از محصولات کشاورزی استان در سردخانه‌ها برای ذخیره‌سازی یا در بخش‌های عمل‌آوری و فرآوری قرار دارند؛ اگر تمام تولیدات کشاورزی استان را در نظر بگیریم، این رقم به حدود ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تن می‌رسد که شامل محصولات صیادی، صیفی‌جات و سایر محصولات متنوع کشاورزی هست.
وی تاکید کرد: با وجود این حجم تولید، استان در حوزه بسته‌بندی ضعف اساسی دارد. بسته‌بندی نامناسب موجب افزایش ضایعات و کاهش جذابیت محصول در بازار خواهد گردید. مصرف‌کنندگان توجه ویژه‌ای به نوع، حجم و رنگ بسته‌بندی دارند که این امر در استان ما هنوز به درستی اجرایی نشده هست.
فرصت‌های سرمایه‌گذاری و ظرفیت‌های خالی
معاون هماهنگی امور اقتصادی استان درباره ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری بیان کرد: هم در حوزه بسته‌بندی و هم در بخش فرآوری ظرفیت‌های خالی قابل توجهی داریم. سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها نسبت به صنایع مادر یا پایه، زودبازده‌تر و کم‌هزینه‌تر هست.
وی افزود: سرانه سرمایه‌گذاری برای ایجاد اشتغال در صنایع کشاورزی حدود یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان هست، که این رقم نسبت به صنایع پایه بسیار کمتر هست و برای سرمایه‌گذاران جذابیت زیادی دارد.
روند توسعه و علاقه‌مندی به صنایع تبدیلی در استان
شهرزاد به افزایش رغبت سرمایه‌گذاران اشاره کرد: در سال‌های اخیر توسعه صنایع تبدیلی در استان شدت گرفته هست و اغلب واحدهای بزرگ تولیدی به دنبال ایجاد سردخانه، سورتینگ و خطوط بسته‌بندی در کنار واحدهای خود هستند تا ضایعات کاهش یافته و ارزش افزوده بیشتری ایجاد شود.
مشوق‌های حمایت از صنایع تبدیلی
وی درباره مشوق‌های موجود اظهار کرد: بیشترین مشوق خود ارزش افزوده‌ای هست که صنایع تبدیلی ایجاد می‌کنند. کاهش ضایعات حدود ۳۵ درصدی محصول، به معنای افزایش سود و انگیزه برای سرمایه‌گذاران هست.
شهرزاد ادامه داد: به علاوه، زمین‌های ارزان قیمت در شهرک‌های صنعتی با شرایط پرداخت اقساطی و پیش‌پرداخت مناسب از دیگر مشوق‌های دولت برای این بخش هست. این مشوق‌ها در بسیاری از حوزه‌ها وجود ندارد و همین باعث شده سرمایه‌گذاران به سمت صنایع تبدیلی جذب شوند.
عادل شهرزاد معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری هرمزگان، با اشاره به ظرفیت‌های بالای صنایع تبدیلی، از وجود ضعف‌هایی مانند بسته‌بندی نامناسب سخن بیان کرد و از سرمایه‌گذاران دعوت کرد تا با استفاده از مشوق‌های موجود و ظرفیت‌های خالی استان، به توسعه این بخش کمک کنند.
وی تاکید کرد: این حوزه، نظر به زودبازده بودن و هزینه کمتر، یکی از بهترین گزینه‌ها برای اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی استان به شمار می‌آید.
صدور ۱۲ پروانه بهره‌برداری در ۶ ماه نخست سال
مجید کمالی، مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۴، ۱۲ پروانه بهره برداری در بخش صنایع تبدیلی و غذایی استان هرمزگان صادر شده هست.
وی افزود: حجم سرمایه‌گذاری در این بخش بالغ بر ۷ هزار میلیارد ریال بوده هست که برای ۱۰۰۰ نفر اشتغال مستقیم و غیر مستقیم ایجاد کرده هست.
ظرفیت جذب محصولات کشاورزی در صنایع تبدیلی ۶۰ هزار تن افرایش یافت
کمالی بیان کرد: با افتتاح این طرح‌ها ظرفیت جذب محصولات برای صنایع تبدیلی و غذایی ۶۰ هزار تن افزایش یافته و ظرفیت سردخانه‌های استان نیز ۶ هزار تن افزایش پیدا کرد.
وی در بخش دیگری از سخنانش برای فعال‌سازی ظرفیت واحدهای موجود، تأمین سرمایه در گردش و نقدینگی نقش کلیدی دارد. استفاده از روش‌های متنوعی مثل بورس کالا، قراردادهای کشاورزی و جذب سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی از اولویت‌های ما هست.
او افزود: با اجرای قراردادهای کشاورزی، واحدهای صنایع تبدیلی امکان داردند بدون نیاز به سرمایه‌گذاری هنگفت، ماده اولیه مورد نیاز خود را تأمین کنند و در عوض محصول فرآوری شده را به پرورش‌دهندگان تحویل دهند که این روش باعث افزایش بهره‌وری و کاهش ریسک مالی خواهد گردید.
کمالی بیان کرد: استان هرمزگان سالانه حدود ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تن محصول کشاورزی تولید انجام می‌دهد که حدود ۳ میلیون تن آن نیاز به ورود به صنایع تبدیلی دارد. هم‌اکنون ظرفیت جذب استان ۲ میلیون و ۲۳۰ هزار تن هست و هنوز حدود ۷۰۰ هزار تن ظرفیت خالی وجود دارد.
وی افزود: ظرفیت صنایع تبدیلی استان در حوزه بسته‌بندی به حد اشباع رسیده و اکنون تمرکز ما باید بر توسعه واحدهای فرآوری باشد، به ویژه در زمینه فرآوری محصولات زراعی مانند گوجه فرنگی، پیاز، بادمجان و سایر محصولات درجه دو و سه که قابلیت تازه‌خوری ندارند.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان درباره تسهیلات و حمایت‌های ارائه شده بیان کرد: برای سرمایه‌گذاران بخش صنایع تبدیلی، به ویژه در حوزه فرآوری، منابع تسهیلاتی متنوعی شامل تبصره ۱۸، کمک‌های فنی و اعتباری فراهم هست؛ البته شرط استفاده از این تسهیلات، مشارکت حداقل ۲۰ تا ۳۰ درصدی سرمایه‌گذار در پروژه هست.
او افزود: نیز صدور مجوزها به صورت الکترونیکی و سریع انجام خواهد گردید و زمین در شهرک‌های صنعتی یا اراضی ملی با سرعت واگذار خواهد گردید.
کمالی نیز افزود: محصولات استان به خاطر نزدیکی به کشورهای حاشیه خلیج فارس، ظرفیت خوبی برای صادرات دارند. با بهبود کیفیت بسته‌بندی و توسعه فناوری‌های نوین مانند بسته‌بندی با اتمسفر کنترل شده، امکان دارد بازارهای صادراتی را گسترش داد.
دیدگاه‌ها