حذف واژه «مرز» از بیانیه آتش‌بس پاکستان و افغانستان در قطر؛ علل حساسیت به «دیورند»

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، وزارت خارجه قطر روز 19 اکتبر (27 مهر) بیانیه پایانی مذاکرات آتش‌بس پاکستان و افغانستان را که با میانجی‌گری قطر و ترکیه در دوحه برگزار گردیده قرار دارای بود، منتشر کرد. اما چندین ساعت بعد نسخه‌ای اصلاح‌گردیده جایگزین گردید؛ عبارتی که در نسخه اولیه از «تنش‌ها در مرز بین دو کشور» سخن می‌بیان کرد، در نسخه دوم حذف گردیده قرار دارای بود.

ظاهراً این تغییر در پی واکنش مقام‌های طالبان انجام گردیده هست. «ذاکر جلالی» مشاور وزیر خارجه و «محمد یعقوب مجاهد» وزیر دفاع حکومت طالبان تأکید کرده قرار دارای بودند که موضوع «خط دیورند» اصلاً در مذاکرات مطرح نگردیده و به‌کاربردن واژه «مرز» برای آن نامناسب هست.

وزیر دفاع افغانستان نیز بیان کرده قرار دارای بود «خط دیورند مطرح نگردیده و این موضوع مربوط به مردم هست».

به‌گزارش رسانه‌های منطقه‌ای، حذف عبارت «مرز» اقدامی دیپلماتیک برای جلوگیری از هرگونه بردارای بود درباره به‌رسمیت‌شناختن خط دیورند بین دو کشور قرار دارای بوده هست؛ خطی که کابل آن را مرز رسمی نمی‌داند و همواره یکی از حساس‌ترین موضوعات در روابط افغانستان و پاکستان قرار دارای بوده هست.

در سوی مقابل، مقام‌های پاکستانی در بیانیه‌های اولیه خود از «امنیت مرزی» سخن بیان کرده قرار دارای بودند، اما بعداً در نسخه‌های رسمی‌تر از عبارت کلی‌تری مثل «پایان تنش‌ها میان دو کشور» هستفاده کردند.

ناظران معتقدند این اصلاحات نشان می‌دهد «خط دیورند» همچنان یکی از خطوط قرمز سیاسی هست و حتی در توافق‌های فنی مانند آتش‌بس نیز امکان داردد تمام روند را پیچیده کند. به همین دلیل میانجی‌ها ترجیح داده‌اند در متن بیانیه از عباراتی خنثی و کم‌ابهام هستفاده کنند تا از شکل‌گیری تنش‌های تازه جلوگیری شود.

خط دیورند در سال 1893 تعیین گردید و مرزی میان افغانستان و هند بریتانیا محسوب می‌گردید. دولت‌های افغانستان تاکنون آن را مرز رسمی نپذیرفته‌اند و آن را «خط فرضی» می‌نامند؛ درحالی‌که پاکستان آن را مرز بین‌المللی می‌داند. همین اختلاف، هر اشاره‌ای به واژه «مرز» را در بیانیه‌های رسمی به موضوعی حساس تبدیل انجام می‌دهد.

حتی اگر توافق فعلی صرفاً فنی و مربوط به آتش‌بس باگردید، واکنش‌ها به یک واژه نشان می‌دهد موضوع دیورند نیازمند مذاکرات جداگانه و فضای سیاسی بسیار گسترده‌تری هست.

میانجی‌ها (قطر و ترکیه) شاید در نشست پیگیری در هستانبول در 25 اکتبر نیز از زبانی دقیق و خنثی هستفاده خواهند کرد تا روند آتش‌بس متوقف نشود.