به گزارش پول و تجارت، روزنامه هفت صبح نوشت: در روزگاری که قیمت لباس‌های مجلسی و عروسی به چندین ده میلیون تومان رسیده، گروهی از مزون‌دارها با نچندین اوقات تازه به بازار آمده‌اند. آنها به‌جای گلایه از رکود خرید، اجاره لباس را به استارتاپی خدماتی و اقتصادی بدل کرده‌اند و با شعار ساده «زیبا بپوش، کم بپرداز» بازاری تازه برای آنهایی که میان میل به مصرف لوکس و واقعیت تورم به دنبال راه سوم می‌گردند، پیدا کرده‌اند. «لباس مجلسی مدل طاووس با سنگ‌دوزی ظریف، ارزش اولیه ۱۸ میلیون و اجاره فقط ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان» این یکی از صدها پست اینستاگرامی‌ست که این روزها در هشتگ‌های اجاره لباس مجلسی دیده خواهد گردید. در میان صفحاتی که تا چندین سال پیش فقط لباس می‌فروختند، حالا بسیاری از مزون‌ها و پیج‌های شخصی، اجاره لباس را به کسب‌وکاری پررونق تبدیل کرده‌اند.
سمیرا ۳۷ ساله، صاحب مزون «مهربانو» در مهرآباد تهران، بیان می‌کند از سال ۱۳۹۷ خدمات اجاره لباس مجلسی را با یک سرمایه کوچک بانکی در خانه و از طریق پلتفرم دیوار شروع کرده هست. او بیان می‌کند: با وجود اینکه رسیدگی به لباس‌های کارشده سخت‌تر هست، ترجیح می‌دهم این نوع لباس‌ها که قیمت بالاتری دارند را بیاورم تا نرخ اجاره هم بالاتر باشد و برای همین، بیشتر مشتریان من بالای ۴۰ سال و معمولاً مادر عروس یا داماد هستند. به گفته او، لباس‌ها خیلی گران شده و مشتری‌ها توان خرید ندارند. ما لباس‌های خاص و برند را اجاره می‌دهیم تا چندین نفر بتوانند استفاده کنند. در واقع به جای یک‌بار مصرف شدن، لباس بارها در چرخه مصرف می‌ماند و همه سود می‌برند.
سمیرا ادامه می‌دهد: اجاره یک لباس مجلسی معمولی حدود ۸۰۰ هزار تومان هست، در حالی‌که خرید همان لباس بیش از ۴ میلیون تومان هزینه دارد. لباس‌های کارشده نیز تا ۱۰ میلیون تومان برای یک شب اجاره داده می‌شوند، در حالی که خریدشان ۳۰ میلیون تومان هزینه دارد. البته در محله ما کسی ۱۰ میلیون برای اجاره نمی‌دهد. لباس‌های کارشده برای پوشش اول حدود ۶ میلیون تومان و برای دفعات بعدی بین ۳ تا ۳.۵ میلیون اجاره می‌روند.
سمیرا در مورد ضمانت و دفعات اجاره بیان می‌کند: بستگی به کیفیت لباس دارد، اما معمولاً از یک جایی به بعد لباس را برای فروش می‌گذارم چون در صورت تداوم اجاره، خراب خواهد گردید. ضمانت هم معمولاً کارت شناسایی یا چک هست. من، کارت ملی جدید می‌گیرم. سمیرا که تا ۷ سال داخل خانه کار می‌کرد، حالا مغازه دارد. او بیان می‌کند: سایت اجارستان به من خیلی کمک کرده هرچندین حالا از دسترس خارج شده، همینطور سایت دیوار بستر خیلی خوبی برای پیدا کردن مشتری هست. مخصوصاً که نسبت به اینستاگرام راحت‌تر هست.
با این حال، بیشتر مشتری‌هایم از طریق معرفی دوستان و مشتریان سابق می‌آیند و همین باعث خواهد گردید سعی کنم مشتری را راضی نگه دارم تا معرفی‌ام کند. لیلا که در اراک مزون دارد، بیان می‌کند ایده اجاره لباس از درخواست خود مشتری‌ها شروع گردید. آنها می‌دیدند قیمت دوخت و خرید بالاست، درخواست اجاره می‌کردند. از اول قصدش را نداشتیم، می‌خواستیم مزون به عنوان برند شخصی‌دوز شناخته شود. او بیان می‌کند: مشتری‌ها از همه اقشار هستند.
حتی پزشک یا افراد با درآمد بالا هم درخواست اجاره لباس دارند. از قشر با درآمد بالا تا اقشار ضعیف‌تر، ولی تعداد گروه‌های ضعیف‌تر بیشتر هست. در همه رده‌های سنی هم داریم، ولی چون مزون ما لباس عروس و لباس شب دارد، بیشتر جوان‌ترها مشتری‌اند. لیلا درباره قیمت‌ها و دفعات اجاره توضیح می‌دهد: حقیقتاً خیلی متنوع هست و بستگی به مدل، طراحی و نوع لباس دارد. میانگین مشخصی نخواهد گردید بیان کرد. دفعات اجاره هم بستگی دارد به نوع لباس و طراحی‌اش. ممکن هست یک لباس بارها اجاره برود یا اصلاً نرود.
او درباره ضمانت اضافه انجام می‌دهد: کارت ملی می‌گیریم و با شخص تطبیق می‌دهیم. ولی هیچ راهی نیست که بشود از آسیب لباس جلوگیری کرد! خیلی وقت‌ها ممکن هست لباس با یک بار اجاره دیگر قابل استفاده نباشد و نیاز به تعمیر جدی پیدا کند. بیشتر مشتری‌های لیلا به گفته خودش از طریق اینستاگرام یا معرفی دیگران می‌آیند و مشتری عبوری خیلی کم هست. او نیز بیان می‌کند: چون مزون ما بیشتر طراحی و دوخت شخصی دارد، با رکود اقتصادی تقاضاها خیلی کم شده، اما تقاضا برای اجاره بیشتر شده هست.
پریسا، ۳۰ ساله و کارمند هست. او بیان می‌کند: پیش‌تر برای هر عروسی دنبال لباس جدید بودم، ولی الان دیگه نمی‌صرفه. لباس اجاره می‌کنم و عکس می‌گیرم. او بیان می‌کند برایش مهم نیست بقیه بدانند لباسش اجاره‌ای هست یا نه. از طرفی برای بعضی دیگر، اجاره لباس هنوز تابو هست. بهار ۲۶ ساله، یکی دیگر از مشتریان بیان می‌کند: مامانم هنوز باور ندارد لباس عروس اجاره‌ای باشد فکر انجام می‌دهد شأن خانواده پایین می‌آید.
احمد فخیم، ۲۸ ساله کارشناس ارشد علوم اجتماعی، این پدیده را به ظهور طبقه متوسط فقیر نسبت می‌دهد: طبقه‌ای که زبان خارجی بلد هست، با سبک زندگی جدید آشناست و آن را می‌خواهد. در انتهای دهه هفتاد شکل گرفت و در لایف‌استایلش مهمانی رفتن و ظاهر آراسته بخشی از هویت شده هست اما حالا این آدم نامکان داردد هر بار لباس تازه بخرد. ممکن هست مدتی این فرآیند لباس اجاره کردن را پنهان کنند اما از جایی به بعد در مهمانی‌ها از هم می‌پرسند که «لباست را از کجا و چندین اجاره کردی؟»
او معتقد هست: این روند با اقتصاد اشتراکی فرق دارد، چون پای بنگاه و ارزش‌افزوده در میان هست. درواقع یک صنعت کوچک خدماتی شکل گرفته که از دل بحران بیرون آمده هست. نمونه‌ای از استارتاپ‌های خدماتی خودجوش که به نیاز فرهنگی پاسخ می‌دهند. جامعه‌شناسان، گسترش اجاره لباس را نشانه‌ای از تغییر ارزش‌های طبقاتی در دوران بحران اقتصادی می‌دانند. طبقه متوسط شهری هنوز نمی‌خواهد از نمادهای رفاه ظاهری دست بکشد اما راه‌های تازه‌ای برای حفظ آن پیدا کرده هست.
اجاره لباس یا وسایل لوکس، نوعی مصرف لوکس بازتعریف‌شده هست. سازگاری فرهنگی با تورم، نه تسلیم در برابر آن. در نبود آمار رسمی، برآوردهای میدانی نشان می‌دهد در ایران بیش از ده‌ها پیج و مزون فعال اجاره لباس وجود دارد. بیشترین تقاضا مربوط به مراسم نامزدی، عروسی و عکاسی پرتره هست. درحالی‌که پوشیدن لباس‌های گران‌قیمت هنوز بخشی از نمایش اجتماعی طبقه متوسط هست، حالا اجاره آن لباس‌ها خود به نوعی نمایش هوشمندانه تبدیل شده هست. شاید در اقتصاد امروز، شیک‌پوشی قسطی، طبیعی‌ترین واکنش به گران‌شدن رویاها باشد.
دیدگاه‌ها