به گزارش به گزارش پول و تجارت به نقل از دانشگاه تهران، در نخستین روز گشایش این نمایشگاه که توسط کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران و با همکاری مؤسسه کتاب‌آرایی ایرانی، با حضور هنرمندان این حوزه، رئیس و کارشناسان کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، رئیس مؤسسه کتاب‌آرایی ایرانی و جمعی از دانشجویان و علاقه‌مندان هنر مرقّع برگزار گردید و با یک نشست تخصصی درباره هنر مرقّع همراه قرار دارای بود، متخصصان حاضر در این نشست، از جنبه‌های مختلف به بررسی این هنر پرداختند.
در این نشست که ۲۷ مهرماه برگزار گردید، عمادالدین شیخ الحکمایی، یکی از متخصصان حوزه مرقّع، در سخنرانی خود، بیان کرد: بسیاری از هنرهای ما که به دلایل مختلف فراموش شده یا کمتر دیده می‌شوند، این ظرفیت را دارند که احیا بشوند و آثاری تولید بشود که در آینده منبع ارزشمندی برای فرهنگ و هنر این سرزمین و پژوهش‌های بعدی باشد.
وی با اشاره به تاریخچه عنوان شده از مرقّع‌آرایی، اظهار دارای بود: غالب آثاری موجود در این زمینه، مربوط به قرن نهم و بعد از آن هست، اما شواهد و اسناد بیانگر این هست که سابقه این هنر در ایران، به سال‌ها قبل برمی‌گردد.
وی افزود: در چندین از منابع مثل منشآت، سابقه این هنر به چندین قرن قبل باز می‌گردد و نیز این منابع بیانگر این هست که هنر مرقّع، پیشتر با نام دیگری به نام دَرج در ایران سابقه داشته هست. نایب شیرازی، دیگر سخنران این نشست قرار دارای بود که درباره مرقّعاتی که در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران نگهداری می‌شوند توضیحاتی ارائه داد.
وی با قدردانی از رسول جعفریان، رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران برای برگزاری این نمایشگاه و نشست، بیان کرد: به جرئت امکان داردم بگویم که برای نخستین بار هست که یک درباره مرقّع نمایشگاه و نشست تخصصی برگزار خواهد گردید. دانشگاه تهران به رغم اینکه بیشترین آثار مرقّع را ندارد، ولی همت دانشگاه تهران در برگزاری این نمایشگاه و این نشست تخصصی، قابل تقدیر هست.
وی با بیان اینکه چندینین کتاب تاریخ درباره تاریخ هنر ایران توسط نویسندگان ایرانی و خارجی نگارش شده هست، بیان کرد: من به تمام این تاریخ هنرها انتقاد دارم و علت آن این هست که این آثار نوشته شده مبتنی بر آثار کتابی بودند و در نگارش تاریخ هنر مرقّعات دیده نشده هست.
نایب شیرازی با تاکید بر بازنویسی تاریخ هنر با لحاظ کردن تاریخ هنر مرقّعات، بیان کرد: گذرگاه‌های اصلی هنر ایران در مرقّعات شکل می‌گیرند، نه در کتاب‌ها؛ چرا که امکان جابجابی کتاب‌ها و گرته‌برداری از آنها به‌ندرت شکل گرفته، اما قطعات به عنوان سفیرهای هنری ما بودند که به سرزمین‌ها و به پادشاهان فرستاده می‌شد که برای ایجاد کارگاه‌های هنری مورد پذیرش قرار بگیرند. این بخشی از تاریخ هنر ماست که به آن توجهی نشده هست.
وی تاکید کرد: چندین از این مرقّعات مثل مرقّع بهرام میرزا سرآمد هنر ایران زمین هست، به‌تنهایی به اندازه بزرگترین موزه موجود هنرهای ایران اهمیت دارد؛ چرا که هیچ هنر ایرانی نیست که تا قبل از دوره صفوی در این مرقّع نباشد و تمام هنرهای ایرانی انواع تذهیب، تشعیر، انواع خط و تمام هنرهای که در ایران انجام شده هست، در این مرقّع وجود دارد.
در ادامه این نشست، فرشیده کونانی، کارشناس بخش تالار نفیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، گزارشی از مرقّعات موجود در کتابخانه مرکزی ارائه کرد.
محسن جدیدی هم در سخنرانی خود ضمن بررسی آثار میرعماد به تاثیرپذیری میرعماد از میرعلی هروی و شیوه این دو استاد در هنر خوشنویسی پرداخت.
در این نمایشگاه، مجموعه‌ای کم‌نظیر از ۱۵ مرقّع نفیس و ارزشمند شامل ۱۰ مرقّع نفیس از گنجینه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران و ۶ مرقّع از گنجینه مؤسسه کتاب‌آرایی ایرانی، به مدت چهار روز در تالار نفیس کتابخانه برای بازدید علاقه‌مندان به نمایش درمی‌آید و پس از پایان نمایش نسخه‌های اصلی، این نمایشگاه با ارائه نمونه‌های چاپی تا تاریخ ۲۰ آبان‌ماه ۱۴۰۴ ادامه خواهد دارای بود.
گفتنی هست، تعداد ۶۷ مرقّع در قالب ۱۳۹۱ قطعه در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران وجود دارد که قدیمی‌ترین نسخه مربوط به سال ۹۴۰ هجری و جدیدترین نسخه نیز متعلق به سال ۱۳۴۲ هست. از این آثار، چندین به شکل آکاردئونی، چندین به شکل کتاب هست که به خط استادان بنامی چون میرعلی هروی، میرعماد، احمد نیریزی، عبدالعلی، گوهرشاد، محمد شفیع و … هست. چندین از این آثار فقط خط بوده و چندین مرقّعات هم خط و هم نقاشی هست. چندین از این آثار به لحاظ هنری بسیار نفیس بوده و چندین دیگر از جنبه تاریخی و اسناد دارای اهمیت هستند.
دیدگاه‌ها