به گزارش به گزارش شبکه خبر، آگاه نوشت: برجام یا همان طرح جامع اقدام مشترک ماحصل رایزنیهای محمدجواد ظریف وزیر وقت امور خارجه و دولت حسن روحانی قرار دارای بود که ایران را ملزم به کاهش تعداد سانتریفیوژها، محدود کردن غنیسازی اورانیوم به سطح ۳.۶۷ درصد، بازسازی رآکتور آب سنگین اراک و پذیرش نظارت گسترده آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) کرد. در مقابل، تحریمهای هستهای سازمان ملل، اتحادیه اروپا و ایالات متحده برداشته گردید.
طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، این تحریمها قرار قرار دارای بود رفتهرفته تا روز خاتمه در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ برداشته شوند. اما خروج یکجانبه ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ تحت ریاستجمهوری دونالد ترامپ، که با اعمال سیاست «فشار حداکثری» همراه قرار دارای بود، همه چیز را تغییر داد. ایران در پاسخ، از سال ۲۰۱۹ تعهدات خود را کاهش و غنیسازی را تا سطح ۶۰ درصد افزایش داد، که تنها یک گام فنی تا سطح تسلیحاتی (۹۰ درصد) فاصله دارد.
تجربه برجام به همگان آموخت نامکان دارد به غربیها و وعدههای آنان پایبند قرار دارای بود. در همین رابطه رهبر انقلاب اول مهرماه در گفتوگویی تلویزیونی با مردم، وعده امتیازدهی طرف مقابل در صورت پذیرش درخواستهایش را دروغ خواندند و با اشاره به تجربه برجام خاطرنشان کردند: ۱۰ سال قبل قراردادی با آمریکاییها بستیم که بر اساس آن یک مرکز تولید هستهای مسدود و مواد غنیشده از کشور خارج یا رقیق شود تا در ازای آن، تحریمها رفع شود و پرونده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی به حالت عادی درآید.
حضرت آیتالله خامنهای افزودند: البته من همان زمان به مسئولان گفتم ۱۰ سال، طولانی و به اندازه یک عمر هست؛ چرا آن را قبول میکنید. قرار گردید قبول نکنند اما قبول کردند ولی به هر حال امروز که آن ۱۰ سال تمام شده نه تنها پرونده هستهای ما عادی نشد بلکه مشکلات آن در شورای امنیت و آژانس بیشتر گردید.
با پایان رسمی توافق هستهای سال ۱۳۹۴ میان ایران و گروه ۱+۵ که به موجب آن برنامه صلحآمیز هستهای ایران در ازای رفع تحریمها مشمول محدودیتهایی شده قرار دارای بود، در رسانهها و محافل سیاسی اروپا بازتاب یافت و بیشتر تحلیلها بر تاکید ایران بر حق مسلم خود و ضرورت بازسازی مسیر دیپلماسی متمرکز قرار دارای بود.
روزنامه گاردین در گزارشی با عنوان «ایران پایان رسمی توافق هستهای ۱۰ ساله را اعلام کرد» نوشت که توافق بینالمللی طراحیشده برای جلوگیری از گسترش سلاحهای هستهای، با اعلام رسمی تهران مبنی بر خاتمه آن، به طور رسمی به پایان رسیده هست. این روزنامه نوشت: «ایران روز شنبه اعلام کرد دیگر خود را مقید به توافق ۲۰۱۵ موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نمیداند و از این پس همه مفاد و محدودیتهای آن را خاتمهیافته تلقی انجام میدهد.» روزنامه دیلیتلگراف نیز با تیتر «برنامه هستهای ایران دیگر به توافق ۲۰۱۵ متعهد نیست»، نوشت: «توافق ۱۰ ساله قدرتهای جهانی با ایران برای مهار برنامه هستهای این کشور به طور رسمی به پایان رسید. ایران اعلام کرد که دیگر به محدودیتهای مربوط به برنامه هستهای خود پایبند نیست، هرچندین بر تعهد خود به دیپلماسی تاکید کرد.» این روزنامه یادآور گردید: بر اساس توافق سال ۲۰۱۵، تحریمهای بینالمللی علیه ایران در برابر محدودیتهای هستهای برداشته گردید، اما این توافق پس از خروج یکجانبه آمریکا در سال ۲۰۱۸ به طور عملی از کار افتاد و بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل متحد از سوی سه کشور اروپایی، آن را بهطور رسمی «بیاثر» کرد.
این روزنامه ضمن بازتاب موضع ایران یادآور گردید که سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در نامهای خطاب به سازمان ملل متحد اعلام کرد که با انقضای توافق سال ۹۴، تحریمها «باطل و بیاثر» میشوند.
روزنامه فرانسوی لو فیگارو نیز در گزارشی با عنوان «توافق وین درباره برنامه هستهای ایران به طور رسمی به پایان رسید»، نوشت: «تهران امروز اعلام کرد دیگر به هیچ محدودیتی در چارچوب برجام پایبند نیست». به نوشته این روزنامه، توافق سال ۹۴ که با امضای ایران، فرانسه، انگلیس، آلمان، آمریکا، روسیه و چین و تأیید شورای امنیت سازمان ملل رسمیت یافته قرار دارای بود، پس از خروج آمریکا در سال ۹۷ و حملات نظامی تابستان امسال علیه تأسیسات ایران، تضعیف شده قرار دارای بود.
لو فیگارو به نقل از علی واعظ مدیر بخش ایرانی اندیشکده بینالمللی «گروه بحران» نوشت: پایان برجام شاید فرصتی باشد تا دو طرف به جای تکرار مذاکرات گذشته، چارچوبهای جدیدی برای توافق بیابند. در همین حال، اندیشکده انگلیسی چتمهاوس در تحلیلی هشدار داد که فقدان دیپلماسی فعال میان ایران و قدرتهای اروپایی امکان داردد به تشدید تنش منجر شود. این مؤسسه مستقر در لندن تاکید کرد که نظر به شرایط کنونی، ایران و تروئیکای اروپا گزینهای بهتر از بازگشت به گفتوگوهای هدفمند و واقعبینانه ندارند. شورای اروپایی روابط خارجی نیز در یادداشتی پیشنهاد کرده هست که کشورهای اروپایی برای کاهش تنشها، مسیر دیپلماسی گامبهگام را از طریق پیشنهاد توافقهای محدود و عملی به ایران و آمریکا دنبال کنند تا فضای لازم برای احیای گفتوگوها فراهم شود. تحلیلگران اروپایی اذعان دارند که برجام از سال ۹۷ که ایالات متحده به طور یکجانبه از آن خارج گردید، به طور عملی در حالت اغما قرار دارای بود، اما پایان رسمی آن در ۲۶ مهر ۱۴۰۴، فصل تازهای در روابط ایران و غرب رقم میزند.
در حالی که رسانههای اروپایی از «پایان یک توافق تاریخی» سخن میگویند، بخش قابل توجهی از تحلیلها بر این نکته تاکید دارد که ایران در موضعی مبتنی بر مشروعیت بینالمللی، همچنان مسیر دیپلماسی را باز نگه داشته هست؛ مسیری که به باور کارشناسان، تنها راه جلوگیری از تشدید بحران در خاورمیانه خواهد قرار دارای بود. اکنون که برجام غیر از خلف وعده طرف مقابل «هیچ» نداشت باید از عبرتهای آن پند گرفت؛ آمریکا و غربیها هیچگاه خیرخواه ملت ما نبودهاند و از اینرو باید با استفاده از ظرفیتهای داخل کشور و باور به شعار «ما امکان داردیم» آینده را با عبور از سایه غرب بسازیم و بدانیم اتهامات آمریکا و متحدانش در قبال ایران ادامه خواهد دارای بود؛ پس چاره راه حرکت و توجه به سه اصل «عزت، حکمت و مصلحت» در سیاست خارجی هست.
دیدگاهها