پوتین و میانجیگری میان ایران و سوریه؟ / تبادل پیام در 5 روز

عصرایران ؛ رضا غبیشاوی – آیا پوتین میان ایران و دولت جدید سوریه هم میانجیگری می کند؟ هنوز به طور رسمی مطلبی اعلام نشده اما رفت و آمدها میان تهران و مسکو، این موضوع را تقویت می کند.

روز چهارشنبه گذشته 23 مهر ماه احمد الشرع رئیس جمهوری موقت سوریه در سفر رسمی به مسکو برای اولین بار با ولادیمیر پوتین رئیس فدراسیون روسیه دیدار و گفتگو کرد. این نخستین دیدار یک رهبر سوریه با پوتین بعد از سقوط حکومت بشار اسد و فرار او به روسیه هست. 

 یک روز بعد از این (پنجشنبه)، علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در سفر چندین ساعته به مسکو با پوتین دیدار و پیام رهبری را تقدیم وی کرد.
5 روز بعد از دیدار پوتین - الشرع در کرملین، این بار نماینده پوتین در امور سوریه روز دوشنبه به تهران آمد. "الکساندر لاورنتیف" نماینده ویژه رئیس فدراسیون روسیه در امور سوریه با وزیر خارجه ایران عباس عراقچی دیدار و گفتگو دارای بود.

او قرار قرار دارای بود همان دوشنبه با لاریجانی هم دیدار کند که به نظر می رسد برنامه های فشرده وی به هنگام دیدار با همتای عراقی (قاسم الاعرجی) ، دیدار با فرستاده روسی را احتمالا به امروز سه شنبه واگذار کرده هست.
این رفت و آمدها میان دمشق و مسکو و تهران، گمانه زنی ها را درباره میانجیگری روس ها میان ایرانی ها و سوری ها پررنگ کرده هست.

چرا که اولا هم‌اکنون مسکو با دو طرف (ایران و سوریه) رابطه خوبی دارد. 
ثانیا روسیه از وزن و جایگاه مناسب بین المللی و در روابط با کشورهای منطقه برای چنین میانجیگری برخوردار هست. تقریبا هیچ کشوری در منطقه مثل روسیه چنین روابط و جایچندین اوقات ندارد.

قابل حدس هست موضوع نخست میانجیگری ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان ایران و سوریه باشد. در اولویت دوم نیز تعیین تکلیف روابط و منافع اقتصادی میان دو کشور هست.

با سقوط حکومت بشار اسد در حملات مخالفان مسلح در آذر ماه گذشته (1404) روابط دو کشور ایران و سوریه قطع گردید. همزمان با این حادثه، سفارت ایران در دمشق، تخلیه و تعطیل گردید. بعد از آن ساختمان سفارت ایران مورد حمله افرادی قرار گرفت و بخش هایی از آن آسیب دید. در حادثه جداگانه و مبهم هم یکی از کارکنان ایرانی سفارت که مقیم دمشق قرار دارای بود در شلیک افراد مسلح در دمشق، کشته گردید.

بعد از سقوط حکومت اسد و قطع روابط، دولت جدید سوریه متشکل از مخالفان مسلح سابق، ورود شهروندان ایرانی به سوریه را ممنوع اعلام کرد. روابط اقتصادی ایران و سوریه نیز قطع گردید. شامل ایران ارسال نفت خام برای پالایشگاه بانیاس سوریه را متوقف کرد.

این در حالی هست که دولت ایران سفارت سوریه در تهران را تعطیل نکرده هست. 
شمار زیادی از شهروندان سوریه به خاطر ارتباطات خانوادگی، فعالیت های اقتصادی یا تحصیل در ایران ساکن هستند. شمار زیادی از دانشجویان سوری در دانشگاه های ایران تحصیل می کنند.

نیز تا قبل از سقوط بشار اسد، شمار زیادی از ایرانی ها در سوریه به دلایل مختلف شامل فعالیت اقتصادی، ارتباطات خانوادگی یا تحصیل در دانشگاه های سوریه مقیم بودند.
تعدادی از شرکت های دولتی و خصوصی ایرانی نیز در سوریه مشغول اجرای طرح های اقتصادی بودند.  

به علاوه ایران و سوریه دارای قراردادها و طرح های مشترک اقتصادی و روابط تجاری هستند که سرنوشت آنها در حاله ای از ابهام هست. ایران صادرکننده نفت و چندین محصولات نفتی برای سوریه قرار دارای بود. 
روسیه هم مثل ایران در گذشته روابط نزدیک با دولت بشار اسد دارای بود. دو کشور در بحران و جنگ داخلی سوریه که از سال 2011 شروع گردید از دولت بشار اسد حمایت می کردند.
تهران و مسکو نیز به درخواست دولت سوریه به ریاست بشار اسد، به این کشور نیروی نظامی اعزام کرده بودند.
 
به نظر می رسد میانجیگری میان ایران و سوریه نیز به پرونده های واسطه گری پوتین اضافه شده هست.
هم اکنون روسیه میان ایران - امریکا و ایران – اسرائیل، دست به میانجیگری یا حداقل تبادل اطلاعات زده هست. قبل از این هم خبرهای غیررسمی و تایید نشده ای از نقش روسیه در میانجیگری میان ایران و بحرین منتشر شده قرار دارای بود. 
روابط دیپلماتیک ایران با سه کشور بحرین، امریکا و سوریه قطع هست. همزمان، ایران و اسرائیل یکدیگر را به رسمیت نمی شناسند و دشمن شماره 1 یکدیگر هستند و خرداد ماه گذشته وارد جنگ 12 روزه شدند.