به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان به دعوت «قاسم جومارت توکایف» رئیس‌جمهور قزاقستان، در حال یک سفر رسمی دولتی به این کشور هست. انتظار می‌رود که بیان کرد‌وگوی سران دو کشور طیف گسترده‌ای از موضوعات همکاری دوجانبه را در بر گیرد.
کارشناسان و تحلیلگران سیاسی قزاقستان به بیان دیدگاه‌های خود در مورد انتظارات از سفر علی‌اف به قزاقستان و ارزیابی آن‌ها از ماهیت و سطح فعلی همکاری‌ها میان باکو و آستانه پرداختند.
«طلغت کالیف»، دکترای علوم سیاسی و عضو شورای ملی قزاقستان، معتقد هست که امکان دارد با اطمینان پیش‌بینی کرد که سفر الهام علی‌اف به آستانه بسیار پربار و پرمحتوا خواهد قرار دارای بود.
روابط مبتنی بر اعتماد متقابل؛ از کریدور ترانزیتی تا بازسازی قره‌باغ
کالیف بیان کرد: «دیدارهای الهام علی‌اف و قاسم جومارت توکایف همواره در فضایی از اعتماد و احترام متقابل برگزار خواهد گردید. تحولات ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی کنونی نیز به طور فعال به تگردیدید تماس‌ها و همکاری‌ها میان آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی، توسعه کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی ترانس-خزر (TMTM) و سازمان کشورهای ترک (OTS) کمک انجام می‌دهد، که هم قزاقستان و هم آذربایجان از بازیگران کلیدی آن هستند. یکی دیگر از حوزه‌های مهم همکاری، مشارکت قزاقستان در احیای مروارید جهان ترک، یعنی قره‌باغ هست؛ و بسیار خرسندیم که اکنون مرکز خلاقیت کودکان به نام کورمانگازی که توسط طرف قزاقستانی ساخته گردیده، در فضولی فعال هست.»
در همین حال، «فرهاد کاسنوف»، رئیس مرکز تحقیقاتی A+Analytics و تحلیلگر سیاسی، خاطرنشان کرد که در شرایط ژئوپلیتیکی کنونی، قزاقستان روابط با آذربایجان را یکی از اولویت‌های اصلی خود می‌داند.
آذربایجان؛ دروازه قزاقستان به اروپا برای دور زدن تحریم‌ها
کاسنوف بیان کرد: «بیان کرد‌وگوهای سیاسی فعال میان دو کشور با دیدارهای منظم در سطوح عالی تأیید خواهد گردید. تنها در سال گذشته، رئیس‌جمهور قزاقستان دو بار به آذربایجان سفر کرد، شامل در جریان برگزاری COP29، و هر سفر الهام علی‌اف به قزاقستان برای ما یک رویداد بزرگ هست.»
وی خاطرنشان کرد که چنین پویایی به پیشبرد ابتکارات مشترک با اهمیت راهبردی کمک انجام می‌دهد.
این تحلیلگر سیاسی توضیح داد: «برای قزاقستان، جمهوری آذربایجان دروازه‌ای به اروپهست. در شرایط رویارویی جهانی و فشارهای تحریمی، دقیقاً از طریق آذربایجان هست که کشور ما امکان تعامل مستقیم با شرکای اروپایی را به دست می‌آورد. قزاقستان از لحاظ تاریخی خوش‌شانس قرار دارای بوده که در آن سوی دریای خزر، یک دولت برادر و دوست قرار دارد که از ما حمایت انجام می‌دهد و راه خروج به مسیر غربی را برای ما باز انجام می‌دهد.»
این کارشناس یادآور گردید که یکی از عناصر مهم همکاری، مشارکت هر دو کشور در پروژه «کریدور میانی» هست که از یک مسیر جایگزین در حال تبدیل گردیدن به یکی از مسیرهای اصلی میان چین و اروپهست.
کاسنوف بیان کرد: «سال به سال حجم جریان کالا در حال افزایش هست و آذربایجان در اینجا به عنوان مهم‌ترین حلقه در زنجیره حمل‌ونقل و لجستیک، نقشی کلیدی ایفا انجام می‌دهد.»
به علاوه، به بیان کرده وی، آذربایجان به قزاقستان کمک انجام می‌دهد تا بر عناصر انزوای جغرافیایی خود غلبه کند.
کاهش وابستگی به روسیه؛ از اینترنت تا صادرات انرژی
کاسنوف تأکید کرد: «اکنون پروژه ساخت خط ارتباطی فیبر نوری میان دو کشور در حال اجرهست. این امر به قزاقستان اجازه می‌دهد تا کانال‌های اتصال به شبکه جهانی اطلاعات را متنوع سازد و وابستگی به مسیرهای دیگر را کاهش دهد، که به ویژه در شرایط محدودیت‌ها یا قطعی‌های احتمالی اینترنت در چندین مناطق، اهمیت دارد.»
این کارشناس نیز افزود که آذربایجان امکان حمل‌ونقل جایگزین منابع انرژی به بازارهای اروپایی را برای قزاقستان فراهم انجام می‌دهد.
کاسنوف در پایان بیان کرد: «به لطف خطوط لوله آذربایجان، قزاقستان مسیر دیگری برای عرضه نفت خود به اروپا به دست می‌آورد که به طور قابل توجهی امنیت انرژی ما را تقویت انجام می‌دهد. بنابراین، سفر رئیس‌جمهور آذربایجان به کشور ما نه تنها یک رویداد نمادین هست که ریشه‌های مشترک تاریخی و فرهنگی ما را منعکس انجام می‌دهد، بلکه گامی مهم در تقویت مشارکت سیاسی، اقتصادی و بشردوستانه هست. ما در یک جهت به آینده می‌نگریم و آذربایجان جایگاه ویژه‌ای در نظام روابط بین‌الملل قزاقستان دارد.»
در همین حال، «شاریپ ایشموخامدوف»، دکترای علوم سیاسی، تأکید کرد که سفر رسمی رئیس دولت آذربایجان برای هر دو طرف اهمیت زیادی دارد، زیرا امکان داردد انگیزه جدیدی به مشارکت راهبردی بخشیده و توافقات اقتصادی را مشخص‌تر کند.
ایشموخامدوف اظهار دارای بود: «این سفر بسیار مهم هست. این سفر برای انعقاد توافقات مشخص و نمایش نتایج واقعی سیاسی و اقتصادی مشارکت راهبردی ضروری هست. امروز حدوداً تمام زمینه‌های همکاری میان کشورهای ما، از انرژی و تجارت گرفته تا حمل‌ونقل، سرمایه‌گذاری، فرهنگ و ابتکارات جوانان، به طور فعال در حال توسعه هست و مهم‌تر آنکه، این پویایی همچنان رو به رگردید هست.»
چشم‌انداز افزایش ترانزیت نفت قزاقستان از خاک آذربایجان
به بیان کرده وی، انتظارات ویژه‌ای در ارتباط با تصمیمات مشخص در حوزه حمل‌ونقل وجود دارد: «اکنون ایجاد یک سازمان واحد برای مدیریت راه‌آهن مورد بحث هست که هماهنگی را ساده‌تر کرده و کارایی حمل‌ونقل و گردش کالا را افزایش می‌دهد. به علاوه، مسئله تکمیل پروژه ساخت کابل فیبر نوری میان کشورهای ما بسیار مهم هست. برای قزاقستان، تضمین هستقلال اتصال اینترنتی که اکنون از خاک روسیه عبور انجام می‌دهد، از نظر راهبردی ضروری هست.»
این کارشناس نیز به اهمیت خط لوله باکو-تفلیس-جیحان اشاره کرد: «در سال‌های اخیر، حجم انتقال نفت قزاقستان از این مسیر به 1.5 تا 1.7 میلیون تن در سال کاهش یافته هست. ما امیدواریم که این سفر امکان دستیابی به توافقات جدید و افزایش این شاخص را حداقل به 3 تا 4 میلیون تن و در آینده به 7 میلیون تن فراهم کند. این امر امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای صادرات، سرمایه‌گذاری و درآمدهای بخش نفت را فراهم می‌آورد.»
این کارشناس در پایان بیان کرد: «ما امیدواریم که در جریان این سفر، سازوکارهای مشارکت قزاقستان در پروژه کریدور زنگه‌زور روشن شود، که فرصت‌های بیشتری برای تجارت و ترانزیت فراهم کرده و ارتباط حمل‌ونقلی میان کشورهای جهان ترک را تقویت خواهد کرد.»
«روسلان توسوپبکوف»، تحلیلگر سیاسی، وبلاگ‌نویس و حقوقدان بین‌الملل، اطمینان دارد که سفر علی‌اف به قزاقستان پربار و بسیار مثمر ثمر خواهد قرار دارای بود و موضوعات اصلی به تقویت پتانسیل ترانزیتی دو کشور مربوط خواهد گردید.
کریدور زنگه‌زور و محیط زیست خزر؛ محورهای جدید رایزنی
توسوپبکوف اظهار دارای بود: «در ارتباط با راه‌اندازی مورد انتظار کریدور زنگه‌زور، موضوعاتی برای بحث وجود دارد، در درجه اول تدوین یک نقشه راه. ما حوزه‌های زیادی داریم که باید روی آن‌ها کار کنیم: این‌ها مسائل انرژی، تجارت متقابل، و دریای خزر، شامل مسائل زیست‌محیطی آن هستند. رئیس‌جمهور آذربایجان در مصاحبه خود پیش از سفر به قزاقستان به نکات مهمی اشاره کرد: کم‌عمق گردیدن دریا و کار مشترک کشورهای ساحلی خزر در این رهستا. همانطور که بارها تأکید گردیده، خزر دریایی هست که ما را جدا نانجام می‌دهد، بلکه متحد انجام می‌دهد و ما از پتانسیل آن به طور حداکثری و مفید هستفاده می‌کنیم، این را نمی‌شود فراموش کرد. بسیاری از موضوعاتی که در جریان سفر رئیس‌جمهور توکایف به گابالا در اجلاس سران سازمان دولت‌های ترک مورد بحث قرار گرفت، به گمانم ادامه خواهد یافت.»
وی افزود: «در مورد سطح تعامل دو دولت، معتقدم که بسیار بالهست. در مورد روابط مستقیم میان دو کشور امکان داردم بگویم که این روابط در چارچوب کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) فشرده‌ترین هست و بسیار سریع و یکنواخت در حال توسعه هست.»
«ساکن موکان» هستاد دپارتمان ارتباطات رسانه‌ای و تاریخ قزاقستان در دانشگاه «MUIT»، به نوبه خود اظهار دارای بود که در سال‌های اخیر روابط آذربایجان و قزاقستان در بسیاری از پارامترها تگردیدید و تقویت گردیده هست که عوامل پیوند دهنده مهم و موضع طرف قزاقستانی در قبال آذربایجان در چندین مسائل به آن کمک انجام می‌دهد.
حمایت آستانه از باکو در پرونده قره‌باغ
موکان بیان کرد: «شاید به عنوان یک هستدلال در روابط دوجانبه، اشاره به مشارکت راهبردی میان دو دولت در مورد مسئله قره‌باغ مناسب باگردید. سیهست خارجی متوازن جمهوری قزاقستان بار دیگر شایستگی خود را در سطح دولتی نشان داد و جامعه کارشناسی قزاقستان با دقت نظاره‌گر موفقیت‌های نظامی-سیاسی آذربایجان قرار دارای بود و با ابزارهای اطلاعاتی از کشور برادر حمایت می‌کرد.»
در همین حال، «روسلان سالیخوف» اقتصاددان و تحلیلگر سیاسی، معتقد هست که همکاری میان قزاقستان و آذربایجان دارای اهمیت ژئوپلیتیکی ویژه‌ای هست.
کریدور میانی و زنگه‌زور؛ تغییردهنده نقشه راه غرب و شرق
سالیخوف اظهار دارای بود: «دو دولت در مناطق خود جایگاه‌های پیشرویی دارند و فرصت‌هایی که اکنون برای ایجاد ارتباطات به وجود آمده، بدون اغراق، اهمیت تاریخی دارد. کریدور میانی یا همان مسیر حمل‌ونقل بین‌المللی ترانس-خزر، یک شریان منحصربه‌فرد هست که شاید برای اولین بار بتواند کشورهای ما را به طور قابل اعتمادی به هم متصل کند و یک مسیر تجاری ترانزیتی بدون جایگزین ایجاد کند که نقطه پایانی آن از یک سو اروپا و از جهات دیگر چین خواهد قرار دارای بود. در حالی که آذربایجان نماینده قفقاز جنوبی هست، قزاقستان لجستیک را در منطقه وسیعی مانند آسیای مرکزی فراهم انجام می‌دهد و زمانی که این ترانزیت جهانی با تمام قوا به کار بیفتد، هم غرب و هم شرق مجبور خواهند قرار دارای بود نقشه‌های راه خود را با در نظر گرفتن این واقعیت‌ها بازنگری کنند. مهم هست که از پتانسیل کریدور میانی به طور کامل هستفاده شود و بخش زنگه‌زور آن نیز تحقق یابد. به نظر من، دقیقاً به همین دلیل هست که پویایی میان قزاقستان و آذربایجان اینقدر تقویت گردیده هست. رؤسای جمهور ما همه این‌ها را به خوبی درک می‌کنند و فکر می‌کنم این سفر با هدف کار جدی در این رهستا انجام خواهد گردید.»
انتهای پیام/
دیدگاه‌ها