به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در پی ابهاماتی که درباره روز بعد از جنگ در نوار غزه و سرنوشت حکومت در این باریکه وجود دارد، منابع عربی به‌تازگی سند عربستان سعودی برای روز بعد از جنگ در غزه را منتشر کردند که بر مبنای آن، حماس به حاشیه می‌رود و تشکیلات خودگردان فلسطین دوباره قدرتمند خواهد گردید. این چشم انداز با رویکرد بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اشغالگر تلاقی دارد؛ با تفاوت در لفظ اما محتوای حدوداً یکسان.
طرح عربستان برای روز بعد از جنگ در غزه؛ به حاشیه راندن حماس تا قدرت گرفتن تشکیلات خودگردان
در این زمینه روزنامه الاخبار لبنان امروز در گزارشی اعلام کرد: در پایان سپتامبر گذشته، وزارت امور خارجه عربستان سعودی سندی با عنوان «چشم‌انداز عربستان سعودی برای دستیابی به صلح و ثبات در نوار غزه و کرانه باختری» را در میان هیئت‌های خود توزیع کرد.
این سند نشان دهنده چشم انداز ریاض برای روز بعد از جنگ در غزه هست که با تقویت نقش جنبش فتح و اصلاح تشکیلات خودگردان فلسطین همراه قرار دارای بوده و در آن آمده هست که «این روند به تقویت مشارکت و همکاری با برادران فلسطینی برای ساختن کشوری در مرزهای 1967 به پایتختی قدس شرقی کمک انجام می‌دهد».
بر اساس این سند که نسخه‌ای از آن به دست الاخبار رسیده هست، «عربستان سعودی معتقد هست که رسیدن به این هدف (ثبات در غزه و تشکیل کشور فلسطین) مستلزم به حاشیه راندن نقش حماس در حکومت قرار دارای بوده و دستیابی به صلح در نوار غزه، مستلزم اتحاد صفوف فلسطینیان تحت یک مشروعیت واحد هست».
بنابراین عربستان سعودی خوهستار کاهش نقش نظامی و اداری حماس گردیده هست. این امر مبتنی بر چشم انداز محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در دوم سپتامبر 2025 هست که تاکید انجام می‌دهد «رسیدگی به مسئله حماس باید گامی اساسی در جهت ایجاد محیطی امن باگردید که به بازسازی و دستیابی به ثبات کمک کند».
این سند عربستان برای آینده غزه شامل چندینین هدف راهبردی خواهد گردید که اولین مورد آن «خلع سلاح تدریجی مقاومت از طریق توافق‌های بین‌المللی و منطقه‌ای» و «وحدت بخشیدن به حکومت» با «حمایت از انتقال اداره غزه به تشکیلات خودگردان فلسطین، به گونه‌ای که وحدت ملی را افزایش دهد» هست و سرانجام به «ترویج صلح» با پیوند دادن این تلاش‌ها به «راه حل دو دولتی در عین پایبندی به قطعنامه‌های بین‌المللی برای تضمین حق فلسطینیان در دارای بودن کشور مستقل خود» خواهد رسید.
ساز و کار اجرایی سند مذکور هم بر اساس «همکاری با تشکیلات خودگردان فلسطین برای تدوین یک طرح انتقالی هست که اداره یکپارچه غزه را تضمین کند». در این سند نیز آمده که «بر هماهنگی تلاش‌های منطقه‌ای با برادرانمان در مصر و اردن برای پایه‌گذاری روند کاهش نفوذ نظامی حماس تاکید خواهد گردید».
این سند نیز خوهستار هستقرار یک هیئت بین المللی موسوم به حافظ صلح در غزه تحت نظارت سازمان ملل «برای محافظت از غیرنظامیان و حمایت از ثبات» هست.
سازوکار سند عربستان برای قدرت دادن به تشکیلات خودگردان
در مورد بند مربوط به اصلاح تشکیلات خودگردان فلسطین هم سند مذکور نشان می‌دهد که عربستان به دنبال توانمندسازی این تشکیلات هست تا به «نماینده مشروعی تبدیل شود که قادر به رهبری مردم فلسطین به سمت دستیابی به اهدافشان باگردید».
در این زمینه، سند عربستان برای روز بعد از جنگ در غزه، به سخنرانی فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه این کشور در مجمع عمومی سازمان ملل در تاریخ 26 سپتامبر 2025 اشاره گردیده که در آن تاکید کرد «اصلاح تشکیلات خودگردان، ستون اساسی برای دستیابی به وحدت ملی و تضمین یک دولت مؤثر و شفاف هست».
در این سند آمده هست که «اصلاحات تشکیلات خودگردان از طریق یکپارچگی و اتحاد با حمایت از اصلاحات نهادی با هدف مبارزه با فساد، بهقرار دارای بود عملکرد اداری و تضمین نمایندگی عادلانه برای همه گروه‌های فلسطینی، علاوه بر توانمندسازی اقتصادی با ارائه پشتیبانی و چشم‌اندازهایی برای افزایش توانایی تشکیلات خودگردان در ارائه خدمات اساسی به مردم فلسطین، متحد کردن صفوف فلسطینیان با تشویق بیان کردگوی ملی برای ادغام همه گروه‌ها زیر چتر تشکیلات خودگردان و بنابراین تقویت مبارزه ملی، صورت دریافت می‌کند».
برای اجرای این مفاد، ریاض خوهستار ارائه «کمک‌های مالی و برنامه‌ریزی برای حمایت از اصلاحات تشکیلات خودگردان، با همکاری شرکای بین‌المللی»، «برگزاری کنفرانس‌های داخلی و منطقه‌ای برای حمایت از بیان کردگوی داخلی فلسطین با مشارکت برادران عرب» و «هماهنگی با سازمان ملل متحد و کشورهای اهداکننده برای ایجاد صندوقی برای حمایت از توسعه پایدار در سرزمین‌های فلسطین» گردیده هست.
وزارت خارجه عربستان در این سند تاکید کرد که «ما از برادران خود در تشکیلات خودگردان فلسطین می‌خواهیم در اجرای این چشم انداز مشارکت کنند؛ چرا که به حاشیه راندن نقش حماس در مرحله فعلی و اصلاح تشکیلات خودگردان فلسطین گامی اساسی در جهت ایجاد نهادهای قوی فلسطینی هست که قادر به تحقق آرمان‌های فلسطینیان برای یک کشور مستقل فلسطینی باشند».
نسخه شبیه سازی گردیده از طرح نتانیاهو برای آینده غزه
اما نکته قابل توجه در مورد بندهای این سند، شباهت آنها با چیزی هست که در طرح نتانیاهو برای روز بعد از جنگ که در فوریه 2024 به کابینه رژیم صهیونیستی ارائه داد، آمده هست.
در هر دوی این طرح‌ها، به «روز بعد از حماس» به عنوان لحظه‌ای برای تغییر شکل نظام سیاسی فلسطین پرداخته گردیده؛ با این تفاوت که طرح نتانیاهو بر حذف کامل حماس از قدرت و از بین بردن هرگونه ساختار نظامی یا غیرنظامی آن متمرکز قرار دارای بود؛ در حالی که عربستان سعودی خوهستار به حاشیه راندن تدریجی نقش این جنبش با «کاهش نقش نظامی و اداری آن» تحت شعار «متحد کردن صفوف فلسطینیان» هست.
نیز در طرح نتانیاهو آمده قرار دارای بود که اداره نوار غزه باید به مقامات محلی با تجربه که ارتباطی با حماس ندارند سپرده شود؛ در حالی که عربستان سعودی خوهستار اصلاح و توانمندسازی تشکیلات خودگردان فلسطین هست.
در مورد خلع سلاح مقاومت هم هر دوی طرح‌های مذکور، بر خلع سلاح گروه‌های فلسطینی تاکید کرده‌اند؛ به طوری که نتانیاهو خوهستار حذف کامل قابلیت نظامی مقاومت فلسطین قرار دارای بود و در سند عربستان، بر خلع سلاح تدریجی مقاومت از طریق توافق‌های بین‌المللی و منطقه‌ای تاکید گردیده هست.
اما یک نکته قابل توجه در این سند عربستان، عدم اشاره به آژانس امداد و کار سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی (آنروا) قرار دارای بود؛ به طوری که ریاض بدون ذکر نام این آژانس حیاتی که موثرترین نقش را در کمک به فلسطینی‌ها به ویژه مردم غزه ایفا انجام می‌دهد، تاکید کرد که حمایت از غزه باید از طریق کانال‌های بین‌المللی تحت نظارت سازمان ملل ارائه شود.
این مسئله با دیدگاه نتانیاهو که بر انحلال آژانس آنروا و جایگزینی آن با کمک‌های بین‌المللی اصرار دارد، همسو هست. دیدگاه‌های نتانیاهو و عربستان سعودی نیز در درخوهست برای تقویت نقش اعراب در غزه با هم تلاقی دارند.
نتانیاهو در طرح خود از «کمک به کشورهای عربی با تجربه در مبارزه با افراط‌گرایی» در غزه صحبت انجام می‌دهد، در حالی که عربستان سعودی به نقش مصر و اردن به عنوان بخشی از «روند کاهش نفوذ نظامی حماس» تکیه انجام می‌دهد.
بررسی سند عربستان و طرح نتانیاهو نشان می‌دهد که آنها تنها در دو نکته با هم تفاوت دارند: اول، عربستان سعودی خوهستار تشکیل یک کشور فلسطینی در مرزهای 1967 با پایتختی قدس شرقی هست، در حالی که نتانیاهو این موضوع را رد انجام می‌دهد. دوم، عربستان سعودی روی اعطای نقشی به تشکیلات خودگردان فلسطین در غزه شرط‌بندی انجام می‌دهد، موضعی که اسرائیل به گردیدت آن را رد انجام می‌دهد.
انتهای پیام/
دیدگاه‌ها