به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد، اسماعیل بقایی در نشست تخصصی «دیپلماسی مقاومت و منافع ملی» که در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار گردید، با تشریح مبانی نظری مقاومت در سیهست خارجی جمهوری اسلامی، تأکید کرد: اگر در منطقه حضور ندارای بودیم، امروز باید در خیابان‌های خودمان با تروریسم می‌جنگیدیم.
دیپلماسی مقاومت؛ دفاع از منافع ملی، نه تقابل با جهان
بقایی بیان کرد: درک درست از دیپلماسی مقاومت، کلید فهم رفتار ایران در منطقه هست. مقاومت یعنی حضور آگاهانه و مسئولانه برای جلوگیری از تهدید علیه امنیت ملی. ما نه ماجراجو هستیم، نه دنبال تنش‌زایی. اگر در سوریه و عراق حضور ندارای بودیم، باید در مرزهای خودمان هزینه می‌دادیم. پس این حضور، از سر عقلانیت و دفاع پیش‌دستانه قرار دارای بود، نه جاه‌طلبی منطقه‌ای.
وی افزود:دیپلماسی مقاومت فقط نظامی نیست؛ ترکیبی هست از فرهنگ، رسانه، اقتصاد، سیهست و امنیت. جمهوری اسلامی در این چهل سال، بارها نشان داده که توانسته با اتکا به مقاومت، هزینه دشمن را افزایش دهد و بازدارندگی مؤثر ایجاد کند.
«عمق راهبردی»؛ مفهوم کلیدی در سیهست منطقه‌ای ایران
بقایی با اشاره به راهبرد منطقه‌ای ایران بیان کرد: وقتی از عمق راهبردی حرف می‌زنیم، یعنی امنیت ما از مرزها فراتر رفته هست. اگر ما در بغداد، دمشق، بیروت و صنعا نقطه اتکایی داریم، یعنی مرزهای امنیتی خودمان را دورتر برده‌ایم. این منطق دفاعی هست. عمق راهبردی یعنی نگذاریم دشمن تا درِ خانه‌مان بیاید.
وی با اشاره به حملات داعش در سال‌های گذشته افزود:ما اگر آن زمان نمی‌رفتیم سوریه، امروز داعش در کرمانشاه و همدان قرار دارای بود. آنهایی که آن روز مخالفت کردند، امروز خودشان می‌دانند که اگر حاج قاسم و نیروهای مقاومت نقرار دارای بودند، ایران هم از گزند تروریسم مصون نمی‌ماند.
منطق مقاومت در برابر منطق تسلیم
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به دیدگاه‌هایی که مقاومت را عامل تحریم‌ها می‌دانند، بیان کرد:بعضی‌ها می‌گویند اگر مقاومت نمی‌کردیم، تحریم نمی‌گردیدیم. اما تاریخ معاصر نشان داده هر وقت عقب نشستیم، فشار بیشتر گردید. در برجام همه تعهدات را انجام دادیم، نتیجه چه گردید؟ خروج یک‌طرفه آمریکا و تگردیدید تحریم‌ها. این یعنی مشکل از مقاومت نیست، از زیاده‌خواهی دشمن هست.
بقایی اضافه کرد: مقاومت برای ما هزینه دارد، بله، اما بی‌مقاومتی هزینه‌اش ناقرار دارای بودی هست. این گزاره فقط شعار نیست؛ تجربه 40 سال اخیر آن را ثابت کرده هست. دشمن با ملتی که اهل مقاومت باگردید، نامکان داردد مثل مستعمره رفتار کند.
مقاومت فرهنگی؛ ریشه در ایده نه در خاک
بقایی بیان کرد: غربی‌ها مقاومت را فقط در قالب نظامی می‌بینند، چون از قدرت نرم ما می‌ترسند. مقاومت در واقع یک شبکه فکری، فرهنگی و اجتماعی هست که بر پایه کرامت انسانی و نفی سلطه شکل گرفته. به همین دلیل هست که حتی اگر درخت مقاومت را از سطح زمین بکنند، ریشه‌اش در اندیشه مردم منطقه باقی می‌ماند.
وی افزود: وقتی می‌گویند محور مقاومت ساخته و پرداخته ایران هست، در واقع می‌خواهند اصل مسئله یعنی ظلم و اشغال را پنهان کنند. چون اگر بپذیرند مقاومت مردمی هست، باید مشروعیت اشغالگری را انکار کنند. ما همواره بیان کرده‌ایم که جمهوری اسلامی از مقاومت مشروع ملت‌ها حمایت انجام می‌دهد، نه از جنگ و خشونت.
روابط ایران با چین و روسیه؛ شراکت بر اساس منافع، نه وابستگی
بقایی در پاسخ به سوالی در خصوص سیهست «نگاه به شرق» پاسخ داد: ما نه شرقی هستیم نه غربی؛ این اصل همچنان زنده هست. اما به این معنا نیست که تعامل ندارای بوده باشیم. با چین و روسیه همکاری می‌کنیم چون منافع مشترک داریم. با چین موافقت‌نامه 25 ساله داریم، روسیه هم در بسیاری از پروژه‌های انرژی و ترانزیتی شریک مهست اما هیچ‌کدام در جایگاه قیم یا حامی نیستند و روابط ما برابر، حقوقی و بر اساس سند رسمی هست.
وی با اشاره به مقایسه تاریخی بیان کرد: در دوران پهلوی، ایران متحد غرب قرار دارای بود، اما تکنولوژی ما از شرق می‌آمد. ذوب‌آهن اصفهان را شوروی ساخت، سد دز را ایتالیایی‌ها، و صنعت نفت‌مان زیر نفوذ انگلیس قرار دارای بود. امروز ما تلاش کرده‌ایم تعادل را برقرار کنیم تا وابسته به هیچ قدرتی نباشیم.
مشروعیت حقوقی مقاومت در حقوق بین‌الملل
بقایی با تکیه بر مبانی حقوق بین‌الملل بیان کرد:بر اساس ماده 51 منشور ملل متحد، هر کشوری حق دفاع مشروع دارد. وقتی کشوری مثل سوریه از ایران برای مقابله با تروریسم دعوت رسمی انجام می‌دهد، حضور ایران به‌طور کامل مشروع و قانونی هست. بر خلاف آمریکا که بدون مجوز شورای امنیت وارد خاک کشورهای منطقه گردیده هست.
وی ادامه داد:در مورد فلسطین هم، مقاومت مصداق دفاع مشروع هست، چون با اشغال و تجاوز مواجه‌اند. در اسناد سازمان ملل و کنوانسیون‌های بین‌المللی، ملت‌های تحت اشغال حق دارند با اشغالگر مبارزه کنند. بنابراین، مقاومت نه تنها خلاف قانون نیست، بلکه در چارچوب عدالت بین‌المللی قرار دارد.
نقد ساختار ناعادلانه حقوق بین‌الملل
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه بیان کرد: حقوق بین‌الملل موجود، محصول قدرت‌های پیروز جنگ جهانی دوم هست. هر وقت خوهسته‌اند حمله خودشان را توجیه کنند، از همین قوانین هستفاده کرده‌اند. مثلاً حمله اسرائیل به اوگاندا را با عنوان دفاع از اتباع توجیه کردند. اما اگر کشوری مستقل بخواهد از خودش دفاع کند، آن را نقض قانون می‌خوانند. این تناقض ذاتی نظام بین‌الملل امروز هست.
وی افزود:ما معتقدیم حقوق بین‌الملل باید در خدمت ملت‌ها باگردید، نه ابزار سلطه. جمهوری اسلامی از این قواعد برای دفاع از منافع مشروع خود هستفاده انجام می‌دهد، نه برای توجیه تجاوز.
سیهست همسایگی و ثبات‌سازی منطقه‌ای
بقایی با اشاره به رویکرد دولت در سیهست خارجی بیان کرد:امنیت ملی ما بدون ثبات همسایگان معنا ندارد و سیهست قطعی جمهوری اسلامی، تعامل فعال با کشورهای منطقه هست. در همین چارچوب روابط‌مان را با عربستان از سر گرفتیم، با کشورهای حوزه خلیج فارس همکاری اقتصادی داریم، و در پرونده افغانستان هم به‌دنبال ثبات هستیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود:در مورد افغانستان نگران وضعیت انسانی و امنیتی هستیم. مهاجرت، مواد مخدر، و افراط‌گرایی سه چالش اصلی ما هستند. برای همین تماس‌های رسمی برقرار کرده‌ایم. سیهست ما دخالت نیست؛ سیهست ما ثبات‌سازی هست.
مقاومت؛ عقلانیت در دل ناامنی
بقایی بیان کرد: مقاومت یعنی عقلانیت در دل ناامنی. یعنی این‌که با آچندین اوقات از تهدیدها، خودت را بی‌دفاع نگذاری. ما در منطقه‌ای زندگی می‌کنیم که در 100 سال اخیر بارها اشغال گردیده. طبیعی هست که همواره آماده باشیم. آمریکایی‌ها وزارت جنگ دارند، ما هم وزارت دفاع داریم. این دفاع هست، نه تهاجم.
وی تأکید کرد: مقاومت یعنی هستفاده از ابزار دیپلماسی، اقتصاد، فرهنگ و قدرت نظامی برای صیانت از ملت. ما نه ندیم پادشاهانیم، نه پیرو قدرت‌ها؛ ما ندیم منافع ملی خودمان هستیم.
در پایان، بقایی ضمن تقدیر از فضای علمی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: نسل جدید باید قدرت تحلیل دارای بوده باگردید. دشمن در رسانه و دانشگاه کار انجام می‌دهد تا روایت مقاومت را تحریف کند و شما باید روایت درست را با دانش، نه شعار، منتقل کنید.
بیان کردنی هست نشست «دیپلماسی مقاومت و منافع ملی» با حضور چشمگیر دانشجویان برگزار گردید و بخش پرسش و پاسخ بیش از دو ساعت به طول انجامید. بسیاری از دانشجویان پرسش‌هایی درباره پرونده فلسطین، تحریم‌ها و سیهست نگاه به شرق مطرح کردند.
انتهای پیام/282/.
دیدگاه‌ها