به گزارش شبکه خبر -گروه استان‌ها: استان ایلام با اقلیم متنوع، زمین‌های حاصل‌خیز و جامعه‌ای مبتنی بر تولیدات کشاورزی و دامی، سال‌هاست ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای تحقق امنیت غذایی در سطح منطقه‌ای و ملی دارد؛ با این حال، آن‌چه در عمل دیده خواهد گردید، فاصله‌ای عمیق میان تولید و مصرف هست، فاصله‌ای که نه‌تنها سفره خانوارهای ایلامی را کوچک‌تر کرده، بلکه تولیدکنندگان خرد را نیز در چرخه‌ای از زیان، بی‌انگیزگی و مهاجرت اقتصادی گرفتار کرده هست.
در این راستا طرح «از مزرعه سفره» با هدف کوتاه‌سازی زنجیره تأمین، حذف واسطه‌ها و رساندن مستقیم محصولات به مصرف‌کننده، امکان داردد نقطه عطفی در تحول اقتصادی استان باشد.
با این وجود این طرح در ظاهر، پاسخی به دغدغه‌های دیرینه کشاورزان و دامداران ایلامی هست، اما در عمل اجرای آن با چالش‌هایی جدی همچون نبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل، ضعف در بسته‌بندی و نگهداری محصولات، نبود بازارهای محلی پایدار و بی‌برنامگی در حمایت از تعاونی‌های تولیدی و.... مواجه هست.
اکنون، اجرای موفق طرح از مزرعه تا سفره در ایلام نیازمند عبور از چالش‌هایی هست که سال‌هاست با وعده‌های بی‌سرانجام و سیاست‌های مقطعی بلاتکلیف مانده؛ اگر قرار هست این طرح به نقطه اتکایی برای توسعه اقتصادی و معیشتی استان تبدیل شود، باید با نچندین اوقات واقع‌گرایانه، زیرساخت‌های فنی، شبکه‌های توزیع و سازوکارهای حمایتی بازتعریف شوند، وگرنه این فرصت نیز در سایه بی‌برنامگی، به فهرست بلند طرح‌های نیمه‌تمام خواهد پیوست.
بررسی کارشناسی طرح از مزرعه تا سفره در ایلام
کارشناس اقتصاد کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار دارای بود: طرح از مزرعه تا خانه با هدف کوتاه‌سازی زنجیره‌ی تأمین و حذف واسطه‌ها، تلاش دارد محصولات کشاورزی و دامی را به‌صورت مستقیم از تولیدکننده به دست مصرف‌کننده برساند؛ در واقع این طرح قرار هست با راه‌اندازی بازارچه‌های محلی، تقویت تعاونی‌های تولیدی و ایجاد بسترهای توزیع منطقه‌ای، هم به کنترل قیمت‌ها کمک کند و هم سهم تولیدکننده را از فروش افزایش دهد.
فرشاد سلیمانی افزود: در استان ایلام هم که بخش قابل‌توجهی از اقتصاد خانوارها به تولیدات بومی وابسته هست، اجرای چنین طرحی امکان داردد نقش مهمی در بهبود معیشت و پایداری اقتصادی ایفا کند.
سلیمانی با اشاره به اینکه، اجرای طرح در ایلام با چالش‌های جدی روبه‌رو هست، بیان کرد: نبود زیرساخت‌های نگهداری مانند سردخانه و مراکز بسته‌بندی، ضعف در حمل‌ونقل استاندارد و ناتوانی تعاونی‌های محلی در مدیریت بازارچه‌ها، شامل موانع اصلی هستند؛ نیز، بی‌اعتمادی تولیدکنندگان به سازوکارهای اجرایی، نبود شفافیت در قیمت‌گذاری و تجربه‌های ناموفق از طرح‌های مشابه، باعث شده مشارکت فعال در این مسیر شکل نگیرد و بخش زیادی از تولید همچنان از مسیرهای غیررسمی وارد بازار شود.
وی ادامه داد: در صورت راه‌اندازی اصولی و رفع موانع، این طرح امکان داردد مزایای قابل‌توجهی برای استان داشته باشد که شامل آنان امکان دارد به افزایش سود تولیدکننده، کاهش قیمت برای مصرف‌کننده، تقویت تعاونی‌های محلی و ایجاد اشتغال در حوزه توزیع و فرآوری، اشاره کرد؛ افزون بر این، با اتصال مستقیم میان مزرعه و خانه، امکان نظارت بر کیفیت محصول، کاهش ضایعات، و تقویت اعتماد عمومی فراهم خواهد گردید.
این کارشناس تصریح کرد: برای آن‌که طرح از مزرعه تا خانه در ایلام به نتیجه برسد، باید زیرساخت‌های فنی و اجرایی تقویت شوند، تعاونی‌ها آموزش ببینند، استقلال مالی پیدا کنند و سازوکارهای شفاف برای قیمت‌گذاری و تسویه‌حساب طراحی شود؛ نیز، مشارکت واقعی تولیدکنندگان و نظارت مستمر بر عملکرد بازارچه‌ها، شرط لازم برای پایداری این مسیر هست، زیرا بدون این اصلاحات، طرح در حد شعار باقی می‌ماند و نامکان داردد گره‌ی از مشکلات معیشتی استان باز کند.
اجرای طرح «از مزرعه تا سفره» در ایلام
مدیرکل تعاون روستایی استان ایلام با بیان اینکه طرح از مزرعه تا سفره تا پایان سال در تمامی شهرستان‌های استان اجرا خواهد گردید در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار دارای بود: این طرح با هدف عرضه مستقیم کالاهای اساسی از سوی تولیدکنندگان، تاکنون در هشت شهرستان اجرایی شده و توانسته نقش مؤثری در کاهش نابسامانی‌های بازار و کنترل قیمت‌ها ایفا کند، به‌طوری‌که استقبال مردم از بازارچه‌های محلی نشان‌دهنده نیاز واقعی به چنین سازوکاری در سطح استان هست.
حمید رضا شکری با اشاره به تمرکز این بازارچه‌ها بر حذف واسطه‌ها و توزیع بی‌واسطه محصولات کشاورزی و دامی، افزود: این مراکز ضمن تسهیل دسترسی شهروندان به کالاهای اساسی، زمینه افزایش سهم تولیدکننده از قیمت نهایی را فراهم کرده؛ به همین سبب نیز توسعه این مراکز در سایر شهرستان‌ها در دستور کار قرار دارد و زیرساخت‌های پشتیبان آنها شامل تجهیزات نگهداری و ذخیره‌سازی در حال تکمیل هست تا چرخه عرضه به شکل پایدار ادامه یابد.
شکری تصریح کرد: تاکنون یک سردخانه صدتنی در مرکز استان راه‌اندازی شده و تجهیزات لازم برای ساخت سردخانه‌ای ۲۵۰ تنی در شهرستان دهلران نیز تأمین شده هست؛ ضمن اینکه ساخت چهار سردخانه دیگر در نقاط مختلف استان هدف‌گذاری شده تا امکان ذخیره‌سازی و عرضه منظم محصولات فراهم شود و بازارچه‌ها بتوانند در تمام فصول فعال باقی بمانند.
وی افزود: در ادامه این مسیر، اقدامات مکملی نیز در حوزه تنظیم بازار در حال اجراست که شامل آنها امکان دارد به راه‌اندازی غرفه‌های توزیع گوشت مرغ در شهرستان‌ها، ساماندهی آرد روستایی و عشایری و توسعه زیرساخت‌های نگهداری اشاره کرد.
مدیرکل تعاون روستایی استان ایلام در پایان بیان کرد: تقویت توان اجرایی و مالی تعاونی‌ها، شرط لازم برای موفقیت طرح در بلندمدت هست، چرا که بدون مشارکت واقعی آنها، بازارچه‌ها نامکان داردند عملکرد پایداری داشته باشند و اجرای طرح در سطح استان با چالش‌های مدیریتی مواجه خواهد گردید؛ از این رو انتظار داریم با همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی و نیز مسئولان کشوری، بتوانیم مسیر اجرای طرح از مزرعه تا سفره را هموارتر کرده و نقش مؤثری در ارتقای امنیت غذایی و بهبود رفاه عمومی در استان ایلام ایفا کنیم.
طرح «از مزرعه تا سفره» اگرچه در ظاهر پاسخی به نیازهای بازار و تولیدکننده هست، اما در عمل تنها زمانی به نتیجه می‌رسد که زیرساخت‌های اجرایی، ظرفیت تعاونی‌ها، و سازوکارهای نظارتی به‌درستی تقویت شوند.
دیدگاه‌ها