محمود مهرداد شکریه در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تمهیدات این دانشگاه در جذب، نگهداشت و جلوگیری از مهاجرت اعضای هیئت علمی و نیروهای نخبه علمی توضیح داد: موضوع مهاجرت پدیدهای جهانی هست و مختص کشور ما نیست. در تمام کشورهای دنیا مهاجرت اتفاق میافتد؛ حتی در کشورهای پیشرفتهای مانند اتریش نیز این مسئله وجود دارد. در واقع، جابهجایی نخبگان امری طبیعی هست، چراکه افراد همواره بهدنبال فرصتهای بهتر برای رشد علمی و حرفهای خود هستند.
وی اظهار کرد: با این حال، در کشور ما نظر به سابقه طولانی تاریخی در حوزه علم و دانش و نقش مؤثر دانشمندان ایرانی و مسلمان در بنیانگذاری بسیاری از علوم، مسئله مهاجرت نخبگان اهمیت ویژهای دارد. هرچندین در مقاطعی، جوامع اسلامی از قافله فناوری و دانش عقب ماندند، اما ریشههای عمیق علمی ما همچنان پشتوانهای ارزشمند برای احیای جایگاه علمی کشور به شمار میرود. در دوران گذشته، حدود پنج یا شش قرن مسلمانان بر علم جهان حاکم بودند و مراکز علمی کشورهای اسلامی محل آموزش و پژوهش برای بسیاری از دانشمندان دیگر سرزمینها قرار دارای بود. در واقع، بسیاری از علوم پایه از دل تمدن اسلامی شکل گرفت و اندیشمندان غربی برای فراگیری دانش، به سرزمینهای اسلامی سفر میکردند.
شکریه در ادامه خاطر نشان کرد: اما امروز شرایط برعکس شده هست. پس از انقلاب اسلامی در ایران، توجه ویژهای به علم و فناوری گردید و تمام تلاش کشور بر این بوده هست که فاصله علمی با جهان غرب کاهش یابد. خوشبختانه با رشد سالانه ۱۱ تا ۱۲ درصدی در تولید علم، پیشرفتهای چشمگیری حاصل شده و بسیاری از شکافهای گذشته پر شده هست؛ هرچندین هنوز مسیر طولانی در پیش داریم.
او افزود: در کنار این پیشرفتها، مسئله اقتصادی نیز یکی از عوامل مؤثر بر مهاجرت هست. ممکن هست استادی بگوید حقوقی که در خارج از کشور دریافت انجام میدهد چندین برابر درآمد او در داخل هست، بنابراین ترجیح دهد به خارج مهاجرت کند. این تصمیم سرانجام به انتخاب شخصی هر فرد بازمیگردد و نامکان دارد کسی را الزام کرد که حتماً بماند. مگر آنکه ما فضایی فراهم کنیم تا اعضای هیئت علمی احساس کنند دانشگاه بستر لازم را برای ماندن و فعالیت آنها مهیا کرده هست.
رئیس دانشگاه علم و صنعت خاطر نشان کرد: یکی از برنامههای مهم و جدی ما در این زمینه، ساخت واحدهای مسکونی ویژه اساتید هست؛ بهویژه برای اعضای جوان هیئت علمی که تازه وارد دانشگاه میشوند و با انگیزه و علاقه فراوان کار میکنند، اما مشکلاتی مانند نداشتن مسکن، آنها را آزار میدهد. به همین دلیل، دانشگاه در تلاش هست با احداث و واگذاری مسکن به اساتید، این دغدغه مهم را برطرف کند و شرایط بهتری برای ادامه خدمت آنان فراهم سازد.
ضرورت حمایت وزارت علوم در حفظ انگیزه اعضای هیئت علمی
وی بیان کرد: بخشی از برنامههای حمایتی نیز به اصلاح و بهروزرسانی نظام حقوقی اعضای هیئت علمی مربوط خواهد گردید. خوشبختانه در این زمینه اقداماتی انجام شده، اما نظر به نوسانات اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی، لازم هست ترمیم حقوقها بهصورت مستمر انجام شود. ازاینرو، از وزارت علوم نیز انتظار داریم در این زمینه همراهی و حمایت لازم را داشته باشد تا بتوانیم حقوق متناسبتری پرداخت کنیم و انگیزه و جاذبه لازم برای اساتید حفظ شود.
شکریه توضیح داد: از جهات دیگر، دانشگاه با ایجاد جاذبههای علمی و فراهمکردن امکانات پژوهشی تلاش انجام میدهد اساتید را در کشور نگه دارد. در این راستا، با اعطای گرنتهای پژوهشی و تأمین منابع لازم، شرایطی فراهم خواهد گردید تا اعضای هیئت علمی بتوانند آزمایشگاههای خود را تجهیز کرده و نیازهای علمیشان را برطرف کنند. هدف اصلی ما حفظ این سرمایههای ارزشمند انسانی هست، هرچندین پدیده مهاجرت، همانند سایر کشورها، در دانشگاههای ما نیز بهصورت طبیعی وجود دارد.
وی تصریح کرد: خوشبختانه در دانشگاه ما آمار مهاجرت اعضای هیئت علمی نگرانکننده نیست و امکان دارد بیان کرد وضعیت نسبتاً باثباتی داریم. با این حال، در چندین دانشگاهها نشانههایی از نگرانی وجود دارد و آمارها حاکی از آن هست که باید برای حل این مسئله، راهکارهای مؤثری اندیشیده شود. ما نیز با درک اهمیت موضوع، از هماکنون پیشبینیهای لازم را انجام دادهایم و در حال برنامهریزی و تلاش برای حفظ این سرمایههای ارزشمند هستیم. بدون تردید، اساتید ما سرمایه اصلی دانشگاه بهشمار میروند؛ چراکه سرمایه انسانی، مهمتر از سرمایههای مالی، فضاهای آموزشی و تجهیزات آزمایشچندین اوقات هست.
دیدگاهها