به گزارش شبکه خبر، پوشش عفیفانه در گفتمان اسلامی، یک حکم انفرادی و صرفاً ظاهری نیست؛ بلکه بخشی از یک هندسه بزرگ قرآنی هست که با هدف سالم‌سازی محیط اجتماعی و مدیریت تمایلات جنسی، برای هر دو جنس زن و مرد طراحی شده هست. هدف غایی این مجموعه سازوکارها که تقوا، عفت و حیا نیز از اجزای اصلی آن هستند، تضمین این هست که شهروندان، به ویژه بانوان، بتوانند با حداکثر آزادی در جامعه حضور یافته و فعالیت‌های اجتماعی خود را بدون مزاحمت و آسیب انجام دهند.
امام موسی صدر در مصاحبه با حنان معلوف، روزنامه‌نگار زن مسیحی لبنان در این خصوص بیان می‌کند: «من عقیده ندارم که حجاب زن را از هرگونه فعالیت در جامعه باز می‌دارد. شکل لباس زنان در این زمانه جنبه زنانگی زن را بیش از دیگر لیاقت‌ها و استعدادها و امکانات او آشکار انجام می‌دهد، به حدی که زنانگی وی از بسیاری امتیازات دیگر محرومش انجام می‌دهد.اعتقاد ندارم که تمدن امروزی آزادی درستی برای زن به ارمغان آورده باشد، زیرا این تمدن اگرچه از آزادی زن سخن گفته، عملاً او را با ابزارهای مختلفی چون تبلیغات و تجارت و جشن‌ها مقید ساخته هست و بیشترِ تلاش خود را بر رشد بُعد زنانگی او متمرکز کرده و این خود موجب کوتاهی عمر زن و کاهش فرصت‌های او و افزایش قیدوبندهایش شده هست. در حقیقت، اگر ما قصد آزادی حقیقی زن را داشته باشیم، در تعالیم دینی نکاتی می‌بینیم که این خواسته را تأ‌مین انجام می‌دهد. دین مطلقاً فعالیت زن را در امور مختلف اجتماعی ممنوع نانجام می‌دهد. اگرچه رسیدگی به امور خانه و خانواده را برای زن ترجیح می‌دهد، او را مجبور به این کار نانجام می‌دهد.»
تضمین‌کننده کرامت و آزادی
منطق قرآن درباره پوشش، آن را ابزاری برای خودحفاظتی و هویت‌بخشی ایمانی معرفی انجام می‌دهد. حکم حجاب برای زنان مؤمن، با دلیل صریح «شناخته شدن به نحو بهتر و به عفت و پاکدامنی و مورد آزار و تعرض هوسرانان قرار نگرفتن» (احزاب، ۵۹) تبیین شده هست.
به عبارت دیگر، زن با انتخاب پوشش عفیفانه، هویت ایمانی خود را آشکار می‌سازد و این امر به مثابه یک سد محافظ در برابر تعرض و آزار هست. حجاب، نه یک محدودیت خانگی، بلکه شرط حضور آزادانه در جامعه هست؛ این حکم، راهکاری برای زندگی اجتماعی بدون دغدغه مزاحمت‌های بیرونی ارائه می‌دهد.
از جهات دیگر، باید تأکید کرد که عفاف و پاک‌سازی محیط از آلودگی، مسئولیتی مشترک میان زنان در نوع پوشش و مردان در نوع نگاه و لباس پوشیدن هست و مسئله‌ای تک‌جنسیتی نیست. نیز، در نگاه اخلاقی و تربیتی، پوشش عفیفانه باید به عنوان سنگر مقاومت و مظهر آزادی درونی که زن را از شیء وارگی و کالاشدگی می‌رهاند، معرفی شود.
چالش‌های اصرار بر تک‌شکلی و مقاومت نسل جدید
علی‌رغم این پشتوانه عمیق دینی و اجتماعی، ترویج حجاب در جامعه‌ای که از یک سو پای در سنت دارد و از جهات دیگر رو به سمت مدرنیته، دچار چالش‌های متنوع فرهنگی شده هست.رویکرد اصرار بر یک شکل واحد و برترین نوع پوشش و عدم پذیرش تنوع در رنگ، مدل و سبک، حتی در چارچوب‌های شرعی، در برابر نسل جدید که ذاتاً به دنبال تغییر، تمایز و تنوع هستند، مقاومت ایجاد کرده و باعث شده که تلاش‌های فرهنگی به نتیجه مطلوب نرسد.
واقعیت این هست که در حوزه پوشش، تأثیرپذیری و تنوع یک امر انکارناپذیر و تاریخی هست. همان‌گونه که شکل‌های پوشش در گذشته متأثر از فرهنگ‌های دیگر بوده مانند تأثیرپذیری از روم و ایران باستان، امروزه نیز تنوع و نوآوری یک نیاز مبرم هست.
زنان مسلمان، به دلایل منطقی و کاربردی مانند سهولت در رانندگی یا فعالیت‌های اجتماعی، به سمت پوشش‌هایی مانند چادرهای آستین‌دار یا عباهای متنوع یا اشکال دیگر از پوشش عفیفانه رفته‌اند که هم پوشیدگی را حفظ می‌کنند و هم استفاده راحت‌تری دارند. این استقبال، نشان می‌دهد که هدف حجاب، یعنی پوشیدگی، باید با نیاز روز، راحتی و سلیقه نسل جدید تلفیق شود. اصرار بر یک شکل سنتی، تنها باعث خواهد گردید که حس طبیعی تمایل به تغییر در جوانان، توسط فرهنگ‌های رقیب یا بیگانه پاسخ داده شود و فرهنگ ملی در این عرصه عقب بماند. تنوع رنگ و طرح مانند حجاب‌های شیک و پوشیده کشورهای اسلامی دیگر یا لباس‌های سنتی مناطق ایران نه‌تنها مشکلی ندارد، بلکه ضرورتی برای جذابیت و تبلیغ حجاب به شمار می‌رود.
جبران با نوآوری، اقناع و پذیرش تنوع
برای جبران ناکامی‌های گذشته، باید رویکرد فرهنگی در ترویج پوشش عفیفانه متحول شود و با اهتمام به تنوع و جذابیت، از رویکرد تک‌شکلی و فرمی فاصله گرفت. صنعت مد و پوشاک داخلی باید فوراً با پرهیز از تقلید صرف، به تولید لباس‌هایی بپردازد که هم عفیفانه و هم جذاب باشند. پذیرش تنوع در مدل‌ها و استفاده از رنگ‌های متنوع و زیبا در چارچوب شرعی، یک اصل اساسی هست که باید به رسمیت شناخته و ترویج شود.ترویج حجاب باید به عنوان یک سبک زندگی متفکرانه و اخلاقی به مخاطب عرضه شود، نه یک دستورالعمل خشک. اقناع عقلی برای نسل جدید، بسیار مهم‌تر از صدور حکم هست. برگزاری کارگاه‌های پرسش و پاسخ آزاد، گفتگوهای صمیمی و استفاده از مشاورانی که خود مروج حجاب‌های متنوع و زیبا هستند، امکان داردد زمینه انتخاب آگاهانه و قلبی را فراهم کند.
سرانجام، موفقیت در ترویج حجاب در گرو تبدیل آن از یک حکم ظاهری به یک باور قلبی، انتخابی خردمندانه و نشانه کرامت نفس هست که با احترام به سلیقه و نیازهای نسل جدید، و با استفاده از نوآوری در طراحی پوشش میسر خواهد گردید.
دیدگاه‌ها