اولین نخست وزیر زن ژاپن و 3 ویژگی قابل توجه

عصرایران ؛ رضا غبیشاوی - به تازگی برای اولین بار در ژاپن، یک زن نخست وزیر گردید. نخست وزیر در ژاپن، عالی ترین مقام اجرایی هست و تصمیم گیری های اصلی در موضوعات کلان و اساسی کشور برعهده اوست. بالاترین مقام کشور، امپراتور هست اما جایگاه تشریفاتی به شمار می آید.

1-  رئیس زن

بالاخره ژاپن هم به رئیس زن، تن داد. انتخاب اولین نخست وزیر زن از این نظر مهم هست که ژاپن به عنوان یک کشور مردسالار شناخته می شود. ژاپن نیز در فهرست شکاف جنسیتی در رتبه خیلی پایین قرار دارد ( 118 در میان 148 کشور). کشوری که همچنان مقام سلطنت (امپراتوری) نمی تواند به یک زن برسد و زنان با تاریخی از محدودیت و تبعیض و تبعات آن روبه رو هستند. سریال "اوشین" (سال‌های دور از خانه) که در دهه 60 از صداوسیما پخش می گردید یکی از نخستین تماس های مردم ایران با جامعه ژاپن قرار دارای بود. اشاره به محدودیت و ممنوعیت فعالیت خبرنگاری برای زنان به هنگام کار اوشین در دفتر روزنامه یکی از بخش هایی هست که از آن سریال در ذهنم باقی مانده.

با این حال در ژاپن مرد سالار هم سرانجام یک زن توانست در راس دولت قرار بگیرد و به جمع کشورهایی با چنین سابقه ای اضافه شود. هر چندین این زن نیز به محافظه کاری معروف باشد.

خانم "سانای تاکاشی" (Sanae Takaichi) اولین زن نخست وزیر ژاپن  

نخست وزیری یک زن در ژاپن بیش از هر چیز نشانه ای از روند تغییرات در جامعه این کشور هست. روندی که تغییر را به حاکمان، تحمیل کرد.

در مقابل، ایران همچنان در این مسیر به سرانجام نرسیده هست. تاکنون نه تنها هیچ زنی به مقام نخست وزیری یا ریاست جمهوری نرسیده بلکه به مرحله کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری هم دست نیافته هست. این در حالی هست که فعالیت زنان در همه بخش های اجتماعی - اقتصادی جامعه دیده می شود و حضور و نقش آفرینی آنها پررنگ هست. 

2-  احزاب

آنچه در تجربه ژاپنی قابل توجه هست سابقه فعالیت سیاسی و حزبی خانم " سانائه تاکایچی" (اولین زن نخست وزیر) هست.
خانم " سانائه تاکایچی" از سال 1993  میلادی (32 سال قبل) در پارلمان ژاپن به عنوان نماینده فعالیت می کرد. او ابتدا به عنوان نماینده مستقل وارد پارلمان گردید و سپس به حزب "لیبرال دموکرات" پیوست و عضو فراکسیون حزب در پارلمان گردید. در مدت سه دهه او گام به گام ارتقا یافت و در چندین کابینه این حزب، وزیر گردید تا اینکه به مقام رهبری حزب رسید.

نخست وزیر جدید، فردی شناخته شده، با سابقه سه دهه فعالیت سیاسی حزبی و دستور کار مشخص هست. دستور کاری که قبلا بارها در حزب مورد بحث و بررسی قرار گرفته هست.

خانم "سانای تاکاشی" (Sanae Takaichi) بعد از رای مثبت پارلمان ژاپن به نخست وزیری او

به علاوه می توان به احزاب بزرگ، فعال و رقابت جدی میان آنها در ژاپن اشاره کرد. انتخابات پارلمانی و تشکیل دولت در ژاپن بنابراین فعالیت و رقابت احزاب هست. حزب یا احزاب پیروز دولت تشکیل می دهند و رهبر حزب بزرگتر نخست وزیر می شود تا برنامه حزب را با حمایت اکثریت پارلمانی اجرا کند. احزاب شکست خورده هم در جایگاه مخالف، خارج از دولت و البته در اقلیت پارلمان، دولت را تحت نظر می گیرند و انتقاد می کنند.

 می توان به پارلمان قدرتمند ژاپن نیز اشاره کرد. پارلمان مرکز و محور قدرت و اداره کشور در ژاپن هست. دولت از مسیر پارلمان تشکیل می شود و موافق و مخالف در این نهاد، مسائل کشور را بررسی و تصمیم گیری می کنند. پارلمان برای تصمیم گیری ، تصویب قانون و نظارت بر دولت، از اختیارات قانونی گسترده و آزادی بسیاری برخوردار هست.

3-  روزنامه 

در گزارش ویدئویی رسانه ها از حاشیه  انتخاب نخست وزیر جدید ژاپن صحنه ای به نمایش در آمد که هم اکنون احتمالا در کمتر کشور و شهری قابل مشاهده هست.

اول صبح در توکیو، یک بسته از روزنامه باز می شود و مردم علاقمند سعی می کنند با سرعت یک نسخه روزنامه جدید و تازه چاپ شده را با خود ببرند. روزنامه ای که تیتر یک آن مربوط به تایید نخست وزیری اولین نخست وزیر زن کشور هست.

فعالیت روزنامه های با کیفیت و پرتیراژ یکی از ویژگی های مثبت و ابزارهای قدرت ژاپن هست.
روزنامه ژاپنی "یومیوری شیمبون" در چاپ های متعدد صبح و عصر، بین 10 تا 15 میلیون نسخه در روز تیراژ دارد. کل تیراژ روزنامه ها در ژاپن 125  میلیون نفری نیز به حدود 36 میلیون نسخه در روز می رسد. آن هم در کشوری که سرآمد فناوری و ارتباطات دیجیتال هست. این را مقایسه کنید با تهران 10 میلیون نفری که سال هاست دیگر صبح ها خبری از مردم ایستاده مقابل کیوسک ها و چشمان دوخته به تیتر روزنامه ها نیست.