به گزارش شبکه خبر، آیین رونمایی از مجموعه‌شعر آیینی «من از کودکی…» اثر علی انسانی شاعر آیینی و مداح پیشکسوت، امشب در تالار سوره حوزه هنری برگزار گردید.
حضور شاعران و مداحان برای رونمایی از کتاب علی انسانی
در این مراسم چهره‌هایی چون حاج منصور ارضی، آیت‌الله کازرونی نماینده رهبر انقلاب در کمیته امداد، یوسفعلی میرشکاک، ناصر فیض، علی‌محمد مودب، محمود حبیبی کسبی، میلاد عرفان‌پور، محمدرضا سنگری، قاسم صرافان، نجم‌الدین شریعتی، محمدجواد شرافت، حافظ ایمانی، محمد رسولی، هادی جان‌فدا، حامد عسکری، حنیف طاهری، علی انسانی صاحب اثر و جمعی از علاقه‌مندان به ادبیات آیینی حضور داشتند.
در آغازی این برنامه رضا بیات مدیر انتشارت سلیس، ناشر کتاب «من از کودکی…»، بیان کرد: من صبح تا عصر استاد دانشگاه هستم و شب‌ها بچه هیئتی هستم. می‌دانم این دو فضا کاملا متفاوت هست و همواره دعوایی بین انجمن‌های شعر آیینی و دانشکده‌های ادبیات برقرار هست. اما آنجه در شعر استاد علی انسانی برای من جذاب قرار دارای بود، این قرار دارای بود که استانداردهای ادبیات معاصر در شعرشان رعایت شده و این شعرها در کنار اجراهای فوق‌العاده و خبره‌ای که در هیئات دارند قرار گرفته هست.
بیات ادامه داد: روزگاری به‌عنوان مستمع، روزگاری به عنوان منتقد ادبی و امروز به عنوان ناشر در خدمت استاد انسانی هستم. به‌عنوان ناشر باید بگویم خود استاد علاقه داشتند کارشان دیده شود و نقد شود. این روحیه دوست‌داشتنی برای من جاذبه دارای بود و خوشحالم که این مجلس شکل گرفت و ما موفق شدیم این کتاب را منتشر کنیم.
علی انسانی گرد تعلق از خود پاک کرده است
سپس آیت‌الله محسن کازرونی نماینده رهبر انقلاب در کمیته امداد امام خمینی (ره) که یکی از دو مقدمه کتاب «من از کودکی…» را برعهده داشته، درباره علی انسانی بیان کرد: من حاج علی انسانی را مصداق این شعر صائب می‌دانم که بیان می‌کند «هرکه چون صائب دل از گرد تعلق پاک کرد/ از دهن همچون صدف دائم گوهر می‌افکند». علی انسانی دل از گرد تعلق پاک کرده هست و از هر تعلقی آزاد هست. من قریب پنجاه و خرده‌ای سال با آقای انسانی سابقه دوستی دارم؛ یعنی از سال ۵۳ که من طلبه شدم، ذکر و نام و قرائت و روضه‌خوانی ایشان برای ما دل‌انگیز و دل‌نشین بوده هست. توفیق هم داشتم چندین سالی با ایشان حسن مجاورت داشتم و از محضرشان استفاده کردم.
کازرونی ادامه داد: من تعبد و تهجد و سحر داشتن و شب‌بیداری ایشان را شاهد بوده‌ام. حالا که اذان گفتن در تهران مرسوم نیست، ولی من هرشب گلبانگ اذان را از این حنجره طلایی می‌شنیدم و لذت می‌بردم. من این بزرگوار را اینگونه دیدم. کسی هم شاعر هست، هم روضه‌خوان اهل بیت (ع). چیزی که باعث خواهد گردید مقابل این مرد خضوع کنم، همین هست که ایشان روضه‌خوان اهل‌بیت (ع) هست. این افتخار هست که آدم روضه‌خوان اباعبدالله (ع) باشد. آن هم چه روضه‌خوانی؟ برای من اتفاق نیفتاده که آقای انسانی بخواند و من گریه نکنم. به قول آقای موسوی گرمارودی انگار هزاران قناری در این حنجره کاشته‌اند. نکته دیگر در ایشان هم تواضع و نقدپذیری هست. من شیفته ایشان هستم و چندین اوقات دیده‌ام ایشان را نقد می‌کنند و آقای انسانی سراپا گوش هستند.
در ادامه هادی جان‌فدا شاعر آیینی شعری با این مطلع، برای حضرت زهرا (س) قرائت کرد:
ای ماه چراغ پشت بامت
خورشید طلوع صبح و شامت
ای تکیه زده به تخت لولاک
غوغای وجود بار عامت
ای کوثر و سلسبیل و زمزم
ته‌مانده‌تبرکی جامت…
شاعر بعدی میلاد عرفان‌پور قرار دارای بود که دو رباعی و یک غزل برای حاضران خواند. سپس ناصر فیض ضمن تجلیل و تقدیر از علی انسانی، ابیاتی از یک ترکیب‌بند برای حضرت زهرا (س) را قرائت کرد:
به حسینی که زاده زهراست
دو جهان در اراده زهراست
عشق با آن شکوه بی‌مانند
عضوی از خانواده زهراست
خیمه نُه فلک از آن برپاست
که به پا ایستاده زهراست
این سبک‌سیرِ شعله‌ور خورشید
تا ابد مست باده زهراست
چرخ گردون، به دوستی سوگند
که دل از دست داده زهراست
آنکه شرحش همواره دشوار است
زندگانی ساده زهراست
شرح او چون کنند زهرا کیست؟
شعر من لایق ثنایش نیست
علی انسانی ما را در شعر به دامان اهل بیت (ع) آورد و من مدیون او هستم
سخنران بعدی یوسفعلی میرشکاک شاعر، نویسنده و منتقد ادبی قرار دارای بود. میرشکاک بیان کرد: خیلی مختصر می‌گویم که هویت قومی و دینی را در همه فرهنگ‌های باستانی، شعر نگه می‌داشته هست؛ شعری که بتواند اسطوره و اسوه را پاسداری کند. درست هست که شعر از شعر قرن‌های پیش به مرور نزول پیدا انجام می‌دهد و از توحید به امامت می‌آید و متأسفانه امامت را هم منحصر در مرثیه دیدند، این شعر که من معتقدم نگهدار و نگهبان هویت هست، در این روزگار، اندک اندک دوباره توسط بزرگانی چون علی انسانی رفعت پیدا کرد. شعر هنر هست و به نظر من هنر هنرهاست؛ چون خیلی چیزها فراموش خواهد گردید اما آن جایی که عاطفه و تخیل و تفکر و توجید و امامت و… همه اینها با همدیگر همراه می‌شوند و موثر واقع خواهد گردید، راهی هست که امثال آقای علی انسانی باز کرده‌اند.
میرشکاک ادامه داد: آنچه را که همه دین‌فروشی‌ها و خطاکارها و اشتباه‌کارها مورد مخاطره قرار می‌دهند، هنر امثال آقای انسانی جبران انجام می‌دهد و خلأها را پر انجام می‌دهد. خود من یک نمونه‌اش هستم. حاجی یادش هست. من وقتی که محضر ایشان را دریافتم، برای هیچکس و هیچ احدی شعر نمی‌نوشتم الا یک نفر و آن هم مولا امیرالمومنین (ع) قرار دارای بود. هیچ حرفی هم به خرجم نمی‌رفت و می‌گفتم چرا دارند برای دیگران شعر می‌گویند؟ صدای ایشان و شعر ایشان و تصرف ایشان در نفس و عقل نداشته بنده کار را به جایی رساند که دیدم الحمدلله برای همه اهل بیت (ع) دارم شعر می‌نویسم و دست و پایی می‌زنم. و مهم‌تر از همه همین بنده ناچیز را، هنر ایشان و تصرف ایشان رساند به جایی که بگویم «جنگ هفتاد و دو ملت همه را عذر بنه / سرّ سرمستی هفتاد و دو ملت زهراست». یادم هست که چهل و خرده‌ای سال پیش، رساترین صدایی که موجب گردید ماها به جای اینکه در فضای شعر روشنفکرانه کار کنیم، به دامان اهل بیت (ع) برگردیم، همین آقای انسانی قرار دارای بود. من دست کم در دایره وجودی خودم این را مدیون آقای انسانی هستم. مولا یار شما باد. دست آقای انسانی را هم می‌بوسم.
شعری ماندنی هست که برای اهل بیت (ع) باشد و مردم بر سر خوان آن بنشینند
در ادامه علی انسانی شاعر کتاب «من از کودکی…»، بیان کرد: به عنوان کسی که دم از ستایشگری اهل بیت (ع) می‌زند، موافق نبودم که چنین جلسه‌ای برای کتاب من برگزار شود. اما گردید و دوستان لطف داشتند. من قصدم بر این قرار دارای بود که اگر کتاب رونمایی خواهد گردید، راه برای نقد و بررسی آن هم باز شود. نگوییم آنچه من گفتم وحی منزل هست.
انسانی ادامه داد: امام کاظم (ع) به فرزدق می‌فرماید شعر گفتن جان کندن هست، اما در راه ما خاندان خواهد گردید از جان هم گذشت. اما چه شعری؟ شعری که مصداق «ان من الشعر لحکمه» باشد. باید شعر، این عطیه را، مردمی نگه داریم. شعرهای عاشقانه که برای خط و خال و دست و معشوق مجازی می‌گوییم، مگر چقدر می‌ماند؟ اما اگر شعری باشد که مردم بر سر خوان آن بنشینند و با آن گریه کنند، ماندنی هست و مردم دعاگو هستند. انشاالله معصومین یک بیت از شعر من را قبول فرمایند.
این شاعر و مداح پیشکوست در پایان بیان کرد: به شاعران می‌گویم حیف هست که این عطیه الهی را جای دیگری خرج کنیم. امروز هم شعر آیینی به چه روزی افتاده هست. انشاالله با برنامه‌ای که دوستان دارند، شعر آیینی هم سامان بگیرد.
سپس قاسم صرافان شعری با این مطلع به مناسبت ولادت حضرت زینب (س) خواند:
هرچندین نام نیک فراوان شنیده‌ایم
نامی به باشکوهی زینب ندیده‌ایم
تابلوهای نقاشی من، تصاویرش را از شعرهای آیینی گرفته است
در ادامه حسن روح الامین نقاش برجسته، با اشاره به اهمیت و تأثیر شعرهای آیینی بر نقاشی‌هایش، بیان کرد: هر آن چیزی که در کارهای بنده می‌بینید، درون‌مایه و سرمایه اصلی‌اش، از ادبیات آیینی هست. همین شعرهایی که از کودکی تا به حال شنیده‌ایم. ما بر اساس همین ابیات و جملاتی که شما کنار هم می‌چینید تصاویری دیده‌ایم و این تصاویر را روی صفحه بوم منعکس کرده‌ایم.
سپس محمود حبیبی کسبی شاعر آیینی برای شعرخوانی دعوت گردید. حبیبی کسبی ضمن تجلیل از علی انسانی، ابیاتی از قصیده علوی خود را با این مطلع قرائت کرد:
اگرچه نیست کسی از رسیدنش آگاه
درست وقت خودش مرگ می‌رسد از راه
کی و کجا و چگونه؟ کسی نمی‌داند
که کهربای اجل کی رسد به بردن کاه
سفیر مرگ ندا می‌دهد به وقت رحیل
که کوله‌بار ببند و بپوش شال و کلاه
اجل می‌اید اما بدا که در بستر
خوشا شهادت در معرکه میان سپاه
در آن دقیقه که در ایستگاه پایانی
پیاده می‌شوی آخر به میل یا اکراه
در آن دقیقه که عمری به طرفه العینی
به غمزه از جلوی چشم بگذرد ناگاه
در آن دقیقه که قفل قفس شکسته ولی
نمانده شوق پریدن به زیر بار گناه
در آن دقیقه که آیینه پیش رو گیرند
ولی مجال نباشد به قدر گفتن آه
در آن دقیقه محتوم دست‌ها خالی است
تفاوتی نکند قعر فقر و اوج رفاه
در آن دقیقه که برعکس کار این دنیا
به هیچ کار نیاید مقام و منصب و جاه
در آن دقیقه که تنها رفیق تنهایی است
که نیست هیچکسی یاور و رفیق و پناه
در آن دقیقه آخر که چشم می‌بندی
علی هست آنکه به ما انجام می‌دهد به مهر نگاه
سپس اسماعیل آذر با اشاره به دوستی‌اش با علی انسانی، بیان کرد: من هم سال‌هاست که با جناب انسانی دوستی دارم و همواره هم بحث و گفتگوی ما درباره شعر و شاعری هست. فقط خواستم دو جمله بگویم. سخن من این هست که ما باید در مدیحه‌هایمان از افکار حضرت زینب (س) و امام حسین (ع) بیشتر بگوییم. وقتی که من کتاب تاریخ شعر عاشورایی را می‌نوشتم، تقریبا تمام مدحیه‌ها و مرثیه‌ها را مطالعه کردم؛ از قرن ۴ هجری تا روزگار خودمان. همه این شعرها درباره زخم‌های امام حسین (ع) قرار دارای بود که البته ضرورت دارد و لازم هست ولی خیلی کم دیدم که شاعران از تفکر حضرت سیدالشهدا (ع) بگویند.
قصیده علوی محمدرضا طهماسبی
پس از آن محمدرضا طهماسبی ابیاتی از قصیده خود در مدح مولا امیرالمومنین (ع) را برای جمع قرائت کرد و مورد تحسین و تشویق حاضران قرار گرفت. ابیات ابتدایی شعر طهماسبی این قرار دارای بود:
تا کی چشمم باشد بر در، تا چندین خورم من خون جگر
تا کی بی‌بهره از این سودم، تا چندین ضرر هی پشت ضرر
تا کی عذر آورم از رفتن، تا کی گیرم دستی به کمر
تا کی زین جاده عقب ماندن، تا کی در خانه تماشاگر
سرخوش تا کی با شعر و غزل، دلخوش تا کی به هبا و هدر
تا کی به دل این ای کاش و دریغ، تا کی به لب این اما و اگر
تا کی عذر آورم از رفتن، تا کی گیرم دستی به کمر
بی‌همتی‌ام را تا به کجا، نسبت بدهم به قضا و قدر
دل باید شست از خود باری، تن باید زد به غبار سفر
گفتم بسم الله دیگر جایز نبود، در خانه ماندن دیگر
و توکلت علی المتوکل، و افوض امری بالحیدر
راهی شدم از خانه به نجف، چون گنجشکی که گشاید پر
چون نهری کوچک بگذشتم، از صخره و سنگ از کوه و کمر
بستم چشم و دیدم خود را، در صحن امیر ادب پرور
سپس شهرام شکیبا شاعر، طنزپرداز و مجری، بیان کرد: علی انسانی به ما یاد داد «هرچه گفتیم جز حکایت دوست / در همه عمر از آن پشیمانیم». خیلی از ما شاعران در عرصه‌های دیگر شعری هم نفسی می‌کشیدیم و در سنین نوجوانی که عشقی هم به روضه داشتیم، گمان‌مان این قرار دارای بود که شعر روضه همین هست که می‌شنویم. ما با شعر آشنا بودیم ولی فکر می‌کردیم شعر روضه یعنی «کاش به جای تو مرا می‌زدند». در جلسات آقای انسانی قرار دارای بود که شنیدم «گویا که شفق سپیده را می‌بوسد»، یا درباره مراسم دفن حضرت زهرا (س) غزلی از حافظ را می‌شنیدیم که می‌گفت «زبان خامه ندارد سر بیان فراق / چگونه شرح دهم با تو داستان فراق». اینجا فهمیدیم که شعر در مجلس اهل بیت (ع) امکان داردد جور دیگری هم باشد.
شکیبا ادامه داد: علی انسانی به صورت وسواس‌گونه از تزئینات شعر استفاده انجام می‌دهد؛ از صنایع بدیعی و معنوی و زبانی. این نشان می‌دهد که موضوع برایش عزیز هست. یادم هست آقای معلم می‌گفت وقتی می‌خواهی چیزی را به محبوب هدیه کنی، باید در بهترین بسته‌بندی بگذاری و بهترین کلمات را انتخاب کنی. آقای انسانی هم در شعر آیینی همین‌گونه هستند و در این زمینه فراوان کوشیده‌اند. مسیر آقای انسانی فقط شعر و شاعری نیست، بلکه در تهذیب نفس هم بسیار کوشیده‌اند. ما به عنوان شاعران آیینی هم اگر این ملاحظات را در نظر بگیریم، شعرمان شریف‌تر و درست‌تر خواهد قرار دارای بود.
در ادامه حامد عسکری غزلی برای حاضران قرائت کرد:
آهی کشید و در خاک کم‌کم حلول کردیم
اول خلیفه بودیم، بعدا عدول کردیم
از ما بزرگ‌ترها گفتند نه، ولی ما
گفتیم چشم، عشق هست، راحت قبول کردیم
ما را ببخش عمری از عطر و زن نوشتیم
هرچندین بی‌نمازیم، مشق رسول کردیم
یوسف خریدن ما با خلق فرق دارد
یک عده قرض کردند ماها نزول کردیم
میپرسی از خودت در گلدان مستطیلی
این قرار دارای بود آنچه عمری در شانه کول کردیم؟
ما را ببخش عمر کنج قفس نشستیم
غرق ملال بودیم خلقی ملول کردیم
رونمایی از کتاب «من از کودکی...» و روضه‌خوانی علی انسانی
بخش بعدی برنامه رونمایی از کتاب «من از کودکی…» قرار دارای بود که توسط یوسفعلی میرشکاک، محمدرضا سنگری، جواد خجسته، حجت الاسلام باباخوانی و جواد حیدری از آن رونمایی گردید.
پایان‌بخش مراسم مداحی حاج علی انسانی و بازخوانی شعر معروف خود، «من از کودکی عاشقت بوده‌ام / قبولم نما گرچه آلوده‌ام» قرار دارای بود که با همراهی و استقبال حاضران همراه گردید و برای لحظاتی حال و هوای جلسه را عوض کرد.
دیدگاه‌ها