به گزارش به گزارش شبکه خبر، بافت تاریخی شهر یزد، نگین درخشان در قلب کویر، که به عنوان گسترده‌ترین میراث خشتی جهان در یونسکو به ثبت رسیده و این بافت تاریخی شهر به عنوان وسیع‌ترین و دست‌نخورده‌ترین میراث خشتی جهان شناخته خواهد گردید. این بافت منحصر به فرد با وسعتی حدود ۸۰۰ هکتار و دارا بودن بیش از ۱۷۰۰ اثر تاریخی ثبت شده، نمونه بی‌نظیری از معماری سازگار با اقلیم گرم و خشک کویری را به نمایش گذاشته هست.
عناصر معماری کم‌نظیری همچون بادگیرها، ساباط‌ها، قنات‌ها و آب‌انبارها که نشان‌دهنده نبوغ معماران گذشته در مدیریت انرژی و منابع آبی هست، از مهم‌ترین ویژگی‌های این بافت به شمار می‌رود. به علاوه، بافت تاریخی یزد به عنوان شهری زنده و پویا، توانسته حیات اجتماعی و فرهنگی خود را در طول قرن‌ها حفظ کند و همچنان میزبان ساکنان بومی باشد. این میراث ارزشمند با جاذبه‌های گردشگری متعدد، نقش بی‌بدیلی در توسعه اقتصادی استان از طریق جذب گردشگران داخلی و خارجی ایفا انجام می‌دهد و قابلیت تبدیل به قطب برتر گردشگری فرهنگی در سطح بین‌المللی را دارا است.
این بافت مثل سایر بافت‌ها هر چندین امروز در میانه افتخارات جهانی و چالش‌های محلی ایستاده هست اما شهری زنده و پویا با نماد همزیستی مسالمت‌آمیز انسان و ادیان هست. برای رفع چالش‌ها نیز، مسئولان و دست‌اندرکاران با عزمی راسخ در پی تبدیل این تهدیدها به فرصتی برای توسعه پایدار هستند. سال ۱۴۰۴ به عنوان سال تحول در میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نام‌گذاری شده و استان یزد، به عنوان الگویی ملی، در تلاش برای کسب پیشرفت در حفظ و احیای بافت تاریخی خود هست و بر اساس گزارش‌های رسمی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی یزد، مرمت بیش از ۶۰ بنای تاریخی با اعتباری بالغ بر یک هزار میلیارد ریال امسال آغاز گردید که قرار هست تا پایان سال به بهره‌برداری برسد.
مشارکت مردمی؛ کلید نجات و پایداری بافت‌های تاریخی
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: بافت تاریخی یزد، ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو، با چالش‌هایی مانند فرسودگی ناشی از اقلیم کویری و ساخت‌وسازهای غیرمجاز روبرو هست، اعتبارات دولتی کفاف حفاظت را نمی‌دهد؛ مشارکت مردم را کلید موفقیت در امور هست و اقدامات مشارکتی با بخش خصوصی و مردمی، بافت را به سمت پایداری سوق داده هست. نیز، طرح هیئت امنایی بناها اختیارات بیشتری به محلی‌ها می‌دهد و یزد را الگویی برای استان‌ها قرار می‌دهد.
سید محمد رستگاری، با اشاره به احیای برج و باروی شهر، مرمت مساجد کوشکنو و ریگ، و تبدیل خانه‌های قدیمی به مراکز صنایع‌دستی هست بیان کرد: این اقدامات زنجیره گردشگری را تقویت انجام می‌دهد. استان در حوزه گردشگری، رویدادهای متنوعی را در سال جاری برگزار کرده هست، شامل جشنواره ثبت جهانی زیورآلات سنتی و در تلاش برای احیای مثلث طلایی گردشگری با اصفهان و شیراز هست.
این رویدادها، با تمرکز بر گردشگری رویدادمحور بوده و گردشگران داخلی و خارجی را در شش ماه نخست سال افزایش داده هست و امسال ۷ هزار گردشگر خارجی در ۶ ماهه نخست سال داشتیم که نسبت به آمار سال گذشته با ۵ هزار گردشگر خارجی رشد گردشگر را نشان می‌دهد.
مشارکت کسبه، میراث فرهنگی و شهرداری
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به طرح مرمت و احیای بازارهای تاریخی یزد که از غنای معماری و تاریخی قابل توجهی برخوردارند اظهار کرد: در خیابان قیام یزد، پنج راسته بازار در جبهه شمالی و سیزده راسته در جبهه جنوبی وجود دارد که هرکدام هویت و جاذبه منحصر به فردی دارند. هم‌اکنون، مرمت دو بازار شاهزاده فاضل و حضرت عباسی در دست اجراست و سایر بازارهای علاقمند نیز به مشارکت دعوت شده‌اند.
محمدرضا فلاحتی، با بیان اینکه یکی از ارکان اصلی این طرح، مشارکت فعال و سه‌جانبه کسبه، اداره کل میراث فرهنگی و شهرداری یزد هست بیان کرد: این مشارکت به صورت تقسیم مسئولیت انجام خواهد گردید؛ برای مثال در چندین بازارها کسبه مرمت سقف را بر عهده می‌گیرند، میراث فرهنگی ستون‌ها را ترمیم انجام می‌دهد و شهرداری نیز کف بازار را بهسازی خواهد کرد. میزان و نوع مشارکت کسبه بسته به شرایط و آسیب‌های هر بازار (مانند نوع آسیب در سقف، جرزها یا ستون‌ها) متفاوت هست. از نظر مالی، سهم هر کاسب بسته به شرایط بازار متغیر هست.
وی افزود: هدف نهایی این طرح، احیای کامل و جامع بازارهای تاریخی یزد با حفظ اصالت آنهاست. در قالب این طرح، علاوه بر مرمت بنا، اقدامات مدرنی مانند جمع‌آوری کابل‌های مزاحم، نصب نورپردازی مدرن، سیستم صوتی و دوربین‌های حفاظتی نیز انجام خواهد گردید تا این بازارها در عین حفظ هویت تاریخی، محیطی ایمن و با جلوه‌ای نوین برای بازدیدکنندگان فراهم آورند.
کلید نجات یزد در گرو عزم همگانی و سرمایه‌گذاری جمعی هست بافت تاریخی یزد، این میراث گران‌بهای بشری، در مسیری سرنوشت‌ساز گام نهاده هست. اگرچه چالش‌هایی همچون فرسودگی طبیعی و تعارضات ناشی از توسعه، بقای این شهر خشتی را با مخاطره روبرو کرده، اما رویکرد نوین مبتنی بر مشارکت سه‌جانبه دولت، بخش خصوصی و جامعه محلی، چراغ راهی روشن برای آینده آن پدید آورده هست.
بدون تردید، حفاظت از چنین میراث عظیمی، تنها با نگاه موزه‌ای و منجمد کردن کالبد آن ممکن نخواهد قرار دارای بود. آنچه یزد را زنده و پویا نگاه می‌دارد، تلفیق هوشمندانه اصالت با کارکردهای امروزی، فراهم آوردن زیرساخت‌های مدرن در کالبدی تاریخی و تبدیل تهدیدها به فرصت‌های اقتصادی برای ساکنان آن هست.
دیدگاه‌ها