به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در 20 مه 2025، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده از یک سیستم دفاع موشکی چندینلایه موسوم به «گنبد طلایی» رونمایی کرد و مدعی گردید که این ابتکار قرار هست از ایالات متحده در برابر تهدیدهای موشکی بالستیک، هایپرسونیک و کروز از سوی رقبایی مانند روسیه، چین، کره شمالی و ایران محافظت کند.
ترامپ این پروژه را «تکمیل کار رونالد ریگان»، رئیس جمهوری اسبق آمریکا توصیف کرد؛ اشاره‌ای به ابتکار دفاعی راهبردی سال 1983 که به خاطر هزینه‌های نجومی و چالش‌های فنی، به «جنگ ستارگان» معروف گردید و سرانجام لغو گردید. پیش‌بینی خواهد گردید این ابتکار هزینه تخمینی 175 میلیارد دلار در مراحل اولیه و شاید بیش از یک تریلیون دلار در بلندمدت دربر دارای بوده باگردید.
روزنامه واشنگتن‌پست از یک منظر دیگر در گزارشی به قابل اجرا نقرار دارای بودن این پروژه پرداخته و نوشته که این ابتکار در واقع فانتزی خطرناکی هست که بیش از ایجاد امنیت، ثبات جهانی را به خطر می‌اندازد.
ترامپ ادعا کرده هست که این سامانه چندینلایه در مدت سه سال نرخ موفقیت نزدیک به صد درصد خواهد دارای بود و تهدید موشکی علیه خاک آمریکا را برای همواره پایان می‌دهد. با این حال تحلیل کارشناسان دفاعی و مالی نشان می‌دهد که این وعده‌ها بیشتر به رویایی دست‌نیافتنی می‌مانند تا برنامه‌ای عملی.
برای مثال لورا گرگو فیزیکدان عضو اتحادیه دانشمندان دغدغه‌مند بیان کرده که سیستمی که ترامپ از آن سخن بیان کرده در صورت موفق گردیدن به آسانی قابلیت غلبه دارد به این صورت که رقبا امکان داردند با پرتاب گروهی موشک‌ها یا حملات ضد ماهواره‌ای آن را بی‌اثر کنند.
گنبد طلایی که از سامانه گنبد آهنین رژیم صهیونیستی الهام گرفته اما در مقیاسی قاره‌ای و با تمرکز بر رهگیرهای فضایی، ماهواره‌های حسگر و لیزرهای مداری طراحی گردیده قصد دارد موشک‌های بالستیک و فراصوت را در مراحل اولیه پرواز خنثی کند.
با این حال کارشناسان می‌گویند با چالش‌های فنی عظیم شامل ناتوانی در مقابله با حجم انبوه حملات یا موشک‌های مانورپذیر مانند «بوروستنیک» روسیه روبرو هست و پیشبرد آن شاید بیش از یک دهه زمان می‌برد و هزینه‌ای فراتر از یک تریلیون دلار در پی دارد.
این فانتزی هرچندین برای حامیان دفاعی جذاب هست اما با زیر سؤال بردن دکترین بازدارندگی هسته‌ای که بر پایه اصل «ناقرار دارای بودی متقابل تضمین‌گردیده» هستوار هست توازن راهبردی جهانی را برهم می‌زند و رقبا را به تگردیدید تنش‌ها وامی‌دارد.
ست مولتون، نماینده دموکرات و عضو کمیته خدمات مسلح مجلس نمایندگان آن را «خطرناک‌ترین ایده ترامپ» نامیده هست؛ زیرا حتی اگر بخشی از آن عملی شود امنیت جامعی که وعده داده گردیده را فراهم نانجام می‌دهد و تنها ادراک برتری دفاعی آمریکا را ایجاد انجام می‌دهد که رقبا را به واکنش تهاجمی وادار می‌سازد.
جی جانسون فریسون، هستاد دانشکده جنگ دریایی ایالات متحده هم در تحلیلی هگردیدار داده که هستقرار سیستم‌های دفاع هوایی مبتنی بر فضا توسط واشنگتن امکان داردد «جرقه دور جدیدی از رقابت تسلیحاتی» را بزند.
روسیه و چین که در حال گسترش زرادخانه‌های هسته‌ای خود با صدها موشک بالستیک قاره‌پیما و سلاح‌های فراصوت با سرعت بیش از 6400 کیلومتر در ساعت هستند این پروژه را «ویرانگر ثبات راهبردی» خوانده‌اند و در بیانیه مشترکی در اردیبهشت 1404 تأکید کرده‌اند که پیشبرد گنبد طلایی «پیوند جدایی‌ناپذیر تسلیحات تهاجمی و دفاعی را نادیده دریافت می‌کند».
بنابراین، حتی بدون دستیابی به موفقیت کامل گنبد طلایی بهانه‌ای برای راه‌اندازی مسابقه تسلیحاتی فراهم انجام می‌دهد و کشورها را به تقویت توان تهاجمی خود وادار می‌سازد. برای مثال، چین بر توسعه موشک‌های نفوذکننده به سامانه‌های دفاعی فضایی و قابلیت‌های ضد ماهواره‌ای تمرکز کرده هست، در حالی که روسیه آزمایش موشک‌هایی مانند بوروستنیک را شتاب بخشیده؛ موشک‌هایی که با پرواز در ارتفاع پایین و انجام مانورهای پیچیده، سامانه‌هایی مانند گنبد طلایی را بی‌اثر می‌کنند.
به علاوه، سازمان‌های غیرانتفاعی مانند «اتحادیه دانشمندان دغوغه‌مند» در گزارش سال 2024 خود به افزایش 35 درصدی تعداد ماهواره‌های نظامی در مدار طی پنج سال گذشته اشاره کرده‌اند، که بیش از نیمی از آن‌ها ساخت آمریکا هستند.
کارشناسان مؤسسه مطالعات راهبردی و بین‌المللی (CSIS) این چرخه را «شتاب‌گیری رقابت راهبردی» توصیف کرده‌اند؛ چرخه‌ای که در آن هر سرمایه‌گذاری دفاعی به سرمایه‌گذاری‌های تهاجمی بیشتر منجر خواهد گردید و جهان را به سمت سناریویی می‌برد که دفاع، خود محرک حمله می‌گردد.
نظامی‌سازی فضا به عنوان هسته اصلی این فانتزی، خطر دیگری بر امنیت جهانی می‌افزاید و فضا را از حوزه‌ای صلح‌آمیز به عرصه‌ای جنگی تبدیل انجام می‌دهد. هستقرار هزاران ماهواره رهگیر و حسگر در مدار پایین زمین، نقض آشکار معاهده فضای بیرونی و خطر درگیری‌های تصادفی یا عمدی را افزایش می‌دهد.
سخنگوی وزارت امور خارجه چین هگردیدار داده هست که این پروژه «فضا را به میدان نبرد تبدیل انجام می‌دهد و مسابقه تسلیحاتی فضایی را شعله‌ور می‌سازد».
کره شمالی نیز آن را «سناریوی جنگ هسته‌ای فضایی» نامیده و بر گسترش قابلیت‌های ضد ماهواره‌ای تأکید کرده هست؛ اقدامی که امکان داردد اکوسیستم ماهواره‌ای جهانی، شامل سامانه‌های ارتباطی و ناوبری غیرنظامی، را ناقرار دارای بود کند.
این نظامی‌سازی، حتی اگر گنبد طلایی به اهدافش نرسد باعث ایجاد یک دور باطل خواهد گردید به این صورت که کشورها برای غلبه بر سپر ناقص آمریکا به سلاح‌های پیشرفته‌تر مانند هوش مصنوعی برای حملات دقیق یا انفجارهای هسته‌ای در مدار روی می‌آورند.
سرانجام ایده گنبد طلایی که ظاهراً برای حفاظت از آمریکا طراحی گردیده صرفنظر از اینکه محقق شود یا خیر خطر محاسبات نادرست و تنش‌های فزاینده را در پی خواهد دارای بود و جهان را به سمت و سویی پیش می‌برد که امنیت جهانی در آن تضعیف گردیده هست.
انتهای پیام/
دیدگاه‌ها