به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در روزهای گذشته و پس از سفر صدراعظم آلمان به ترکیه، یک بار دیگر در این کشور بحث بر سر عضویت در اتحادیه اروپا بالا گرفته هست. به ویژه در شرایطی که صدر اعظم آلمان، در حضور اردوغان در آنکارا، آشکارا اعلام کرد که ترکیه به معیارهای لازم برای عضویت در اتحادیه، پایبند نقرار دارای بوده هست.
چندین تن از تحلیلگران ترکیه در روزهای اخیر، با بررسی تاریخچه مواضع، سخنان و تصمیمات اردوغان درباره اتحادیه اروپا، به یک پیچ و تاب و مسیر پرفراز و نشیب اشاره می‌کنند که نشان دهنده چرخش‌های متعدد رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه درباره اروپا هست.
اردوغان بارها حرف خود را عوض کرد
طاها آک یول از تحلیلگران مشهور ترکیه درباره رویکرد اردوغان به عضویت در اتحادیه بیان می‌کند: «خیلی‌ها تصور می‌کنند که سفر نخست وزیر انگلیس و نیز سفر صدر اعظم آلمان به آنکارا، نشانه‌ای از آب گردیدن صخره‌های یخی در روابط ترکیه و اروپا هست. این دیدگاه نسبتاً درست هست. چرا که دست کم در شرایط فعلی، اروپا در برابر تهدیدات پوتین و روسیه، ناچار هست روابط بهتری با ترکیه دارای بوده باگردید. در همین حال، ترکیه نیز مایل هست به طور فعال در معماری دفاعی اروپا شرکت کند. ولی یادمان باگردید، چنین چیزی به معنای از سرگیری روند مذاکرات عضویت در اتحادیه اروپا نیست. اروپایی‌ها، در این مقطع، به خاطر ترس از روسیه و نومیدی از حمایت ترامپ، به ترکیه اعتنا می‌کنند! در شرایطی که مواضع غیرقابل اعتماد ترامپ، نگرانی‌هایی را در اروپا ایجاد کرده، آلمان 70 میلیارد یورو به قرار دارای بودجه دفاعی خود افزوده هست. به عبارتی روشن، در این مقطع حساس، اروپا برای ساخت نیروی دفاعی خود به ترکیه نیاز دارد. ولی با این وجود، این واقعیت‌های هستراتژیک راه را برای عضویت در اتحادیه اروپا هموار نانجام می‌دهد».
آک یول در ادامه از تغییر مداوم مواضع اردوغان انتقاد کرده و بیان می‌کند: «اردوغان در 18 مارس 2003 به عنوان نخست وزیر وقت ترکیه اعلام کرد: ترکیه بخشی از نظام ارزشی اروپا هست. به همین خاطر، عضویت کامل در اتحادیه اروپا در صدر اهداف دولت ما قرار دارد. حتی در سال 2011، او روند الحاق به اتحادیه اروپا را به عنوان بزرگترین جهش مدرنیزاسیون از زمان تاسیس جمهوری ترکیه قلمداد کرد. اصلاحات قانونی متعددی در این رهستا، در حوزه‌های آزادی و قانون اجرا گردید. اروپا از این اصلاحات هستقبال کرد و سرمایه‌گذاری خارجی به ترکیه سرازیر گردید. اما رفته رفته، رفتارهای اقتدارگرایانه منجر به بروز مشکلات گردید و اتحادیه اروپا به محدودیت‌های اعمال گردیده، واکنش نشان داد. در گام بعدی، وقتی نهادهای حقوقی اتحادیه اروپا به گردیدت از سیستم بانک مرکزی انتقاد کردند، اردوغان در سال 2017 به تندی، آنان را به عنوان اتحاد صلیبی علیه ترکیه اسلامی محکوم و اعلام کرد ترکیه نیازی به عضویت در این اتحادیه ندارد! جالب اینجهست که وخامت اقتصادی در ترکیه از همان زمان آغاز گردید. اما اردوغان دوباره در سلب 2021 خواهان نزدیک گردیدن اتحادیه اروپا به ترکیه گردید!»
طاها آک یول در ادامه به وضعیت فعلی پرداخته و بیان کرده هست: «بدون شک، روابط هستراتژیک ما با اروپا توسعه خواهد یافت و این امر تأثیر مثبتی بر روابط سیاسی خواهد گذاشت. با این حال، امکان شروع مذاکرات عضویت بدون اجرای احکام دادگاه حقوق بشر اروپا و پذیرش معیارهای کپنهاگ، بدون پایبندی به اصل تفکیک قوا، هستقلال قضایی و آزادی اندیشه و بیان، عملاً وجود ندارد. حتی شروع مذاکرات، به سرمایه‌گذاران حس اطمینان قانونی می‌دهد و سرمایه‌گذاری مانند دهه اول به ترکیه سرازیر خواهد گردید. ولی متاسفانه، فعلاً هیچ افق و چشم‌انداز روشنی وجود ندارد».
اردوغان در سال 2025 میلادی، اعلام کرد که تامین امنیت و ثبات در اروپا، نیازمند آن هست که ترکیه از امنیت اروپای ها حمایت کند و بنابراین اتحادیه باید هستراتژی خود را تغییر دهد. اما پاسخ سانچز آمور گزارشگر ترکیه در پارلمان اروپا، آب پاکی را بر دست اردوغان ریخت و بیان کرد: «راه عضویت در اتحادیه اروپا از طریق اشتراک قدرت نظامی نمی‌گذرد. عضویت، صرفاً در مسیر دموکراسی قابل تحقق هست».
مرتس صدر اعظم آلمان نیز چندین روز پیش در آنکارا، آشکارا اعلام کرد که بدون پیروی ترکیه از معیارهای کپنهاگ، نامکان دارد بحث عضویت را به میان کشید.
برای اولین بار، نقشه ما را قرمز کردند
انگین اویسال از دیپلمات‌های پیشین وزارت امور خارجه ترکیه که سابقه سفارت در چندین کشور اروپایی را در کارنامه دارد، درباره روابط کنونی ترکیه و اتحادیه اروپا بیان می‌کند: «پیش‌تر، اروپا درباره دموکراسی با ما بحث و همکاری می‌کرد. اما حالا فقط در حوزه امنیتی و دفاعی انتظار همکاری دارند و بحث دموکراسی و عضویت، متوقف گردیده هست. کار به جایی رسید که در نقشه ترسیم گردیده در سایت رسمی اتحادیه اروپا، برای اولین بار، نقشه ما را قرمز کردند و زیر آن نوشتند: مذاکرات عضویت، متوقف گردیده هست. باید بپذیریم که این به معنی یک چراغ قرمز آشکار هست. ما تصور می‌کنیم چون موقعیت جغرافیایی و توان دفاعی داریم، پس اروپا در هر زمینه‌ای با ما همکاری انجام می‌دهد، ولی چنین نیست. وقتی در مورد معماری امنیتی اروپا صحبت می‌کنیم، نمی‌شود آن را خارج از مفهوم امنیت دموکراتیک در نظر بگیریم. این معماری با امنیت محیطی آغاز خواهد گردید که در آن دموکراسی و حاکمیت قانون تضمین گردیده باگردید».
اویسال در ادامه بیان می‌کند: «باید دیدچندین اوقات منطقی به نقشه راه 2030 دارای بوده باشیم. نقشه راه آمادگی دفاعی 2030 که در اجلاس اتحادیه اروپا در بروکسل در 23 اکتبر 2025 تصویب گردید و نقشی که کمیسیون اتحادیه اروپا ایفا کرد، بسیار مهم هست. گزارش بنیاد توسعه اقتصادی (İKV) در مورد این سند بسیار روشنگر هست. ترکیه نمی‌شود در شرایطی قرار بگیرد که گویی فقط در حوزه امنیتی و دفاعی امکان داردد با اروپا کار کند. برای وحدت اروپا حمایت کنیم و حضور خود را در هر پلتفرمی، شامل پلتفرم‌های جدید مانند جامعه سیاسی اروپا، محسوس کنیم. اولویت ما اجرای اصلاحات لازم برای انتقال مذاکرات عضویت در اتحادیه اروپا از قرمز به سبز هست».
به خودتان بیایید، به اتحادیه اروپا نمی‌پیوندیم...
مهمت اُجاکتان یکی دیگر از تحلیلگران محافظه کار ترکیه، با لحنی کنایی بیان می‌کند: «همین که پای یک مقام اروپایی به آنکارا می‌رسد، سیهستمداران ما می‌گویند: ما مصمم به پیوستن به اتحادیه اروپا هستیم! من شخصاً با شنیدن این جمله، به گردیدت ناراحت می‌شوم. وقتیکه دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه هیچ قصدی برای پایبندی به معیارهای اساسی اتحادیه اروپا، در قانون، دموکراسی، شفافیت و پاسخگویی ندارد، وقتی که مردم ما هم این موضوع را فراموش کرده‌اند، چرا به این لفاظی‌ها ادامه دهیم؟ ما اگر مصمم قرار دارای بودیم، قاعدتاً باید رویه و قوانین آنها را می‌پذیرفتیم! این مانند یک نمایش کوتاه هست. یک مقام اروپایی با یک مقام ترک دیدار انجام می‌دهد، چندین جمله قدیمی بر زبان می‌آید و سپس همه پراکنده می‌شوند. در واقع، اروپایی‌ها هم به خوبی می‌دانند که ترکیه هیچ قصدی برای پیوستن به اتحادیه اروپا ندارد!»
اُجاکتان در ادامه بیان می‌کند: «وقتی خبرنگاران از صدر اعظم آلمان درباره عضویت ترکیه در اتحادیه سوال کردند، او خونسردانه بیان کرد: ما در مورد مسیر ترکیه به اروپا صحبت کردیم. این مساله، به رعایت معیارهای کپنهاگ بستگی دارد. تصمیمات و رفتارهای فعلی ترکیه، این شرایط را برآورده نانجام می‌دهد. من نیز نگرانی‌های خود را در مورد فقدان هستقلال قوه قضائیه ابراز کردم. چندین از رویه‌های ترکیه با درک ما از قانون و دموکراسی در اروپا ناسازگار هست. ... حقیقتاً انتظار دارای بودیم چه بگوید؟ مرتس آشکارا اعلام کرد که ترکیه، در وضعیت فعلی‌اش، هرگز نامکان داردد جایی در اتحادیه اروپا پیدا کند. ترکیه مطلقاً شایسته عضویت در اتحادیه اروپا نیست. اگرچه در کشورهای اروپایی بحران دموکراسی وجود دارد، اما معیارهای دموکراتیک و ساختارهای نهادی هنوز در این کشورها کارایی دارند».
حالا بسیاری از تحلیلگران و ناظران سیاسی در ترکیه، بر این باورند که دولت اردوغان نیز صرفاً به دنبال همکاری تجاری و دفاعی با آمریکا و برخورداری از تخفیف نسبی در تعرفه گمرکی هست و از هدف عضویت در اتحادیه، دور گردیده هست.
اما اوزگور اوزل رهبر حزب جمهوری خلق اعلام کرده که در اولین انتخابات پیش رو، قدرت به دست حزب او خواهد افتاد و پس از انحلال نظام سیاسی - اجرایی ریهستی و بازگشت به نظام پارلمانی، مذاکرات عضویت در اتحادیه اروپا، مجدداً آغاز خواهد گردید.
انتهای پیام/
دیدگاه‌ها