به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پس از پایان جنگ جهانی دوم در سال 1945 ایالات متحده به‌عنوان یک ابرقدرت جهانی ظهور کرد و سیهست خارجی خود را بر مبنای گسترش نفوذ و مهار آنچه «تهدید کمونیسم» می‌نامید، شکل داد.
خبرگزاری تسنیم قصد دارد به‌طور جامع به بررسی مداخلات نظامی و مخفی آمریکا در کشورهای مختلف جهان بعد از جنگ جهانی دوم بپردازد. این مداخلات، که شامل کودتاها، عملیات‌های مخفی سیا، حمایت از رژیم‌های دیکتاتوری، و جنگ‌های نیابتی قرار دارای بود پیامدهای عمیقی بر سیهست، اقتصاد، و حقوق بشر در کشورهای هدف دارای بوده هست.
این اقدامات معمولاً تحت پوشش مبارزه با کمونیسم انجام می‌گردیدند، اما در واقع، هدف اصلی آنها جلوگیری از شکل‌گیری دولت‌هایی قرار دارای بود که مسیر توسعه‌ای مستقل از سیهست‌های خارجی آمریکا را دنبال می‌کردند.
قسمت دوم این سلسله گزارش‌ها را به بررسی مداخله آمریکا در انتخابات ایتالیا در سال‌های 1947 و 1948 اختصاص داده‌ایم.
ایتالیا و جنگ سرد
پس از پایان جنگ جهانی دوم، جهان وارد دوره‌ای از تنش‌های سیاسی و ایدئولوژیک گردید که به جنگ سرد معروف هست. در این دوره، ایالات متحده در تلاش قرار دارای بود از نفوذ رقیبش در زمینه ایدئولوژیکی و جغرافیایی در کشورهای مختلف دنیا جلوگیری کند. یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های مداخله ایالات متحده در این دوره، تلاش گسترده این کشور برای تأثیرگذاری بر انتخابات ایتالیا در سال 1948 قرار دارای بود.
ایتالیا، به خاطر موقعیت جغرافیایی مهم در مدیترانه و وضعیت نابسامان اقتصادی و اجتماعی پس از جنگ در مدار توجه ایالات متحده قرار گرفت.
این گزارش به بررسی دقیق این مداخله، روش‌های به‌کارگرفته‌گردیده، و پیامدهای آن می‌پردازد.
زمینه تاریخی
برای درک مداخله آمریکا، باید ابتدا وضعیت ایتالیا پس از جنگ جهانی دوم را بشناسیم. ایتالیا پس از جنگ کشوری فقیر و ویران قرار دارای بود. مردم با فقر گردیدید، بیکاری، و شکاف‌های عمیق بین فقرا و ثروتمندان دست‌وپنجه نرم می‌کردند. در این میان، دو گروه سیاسی اصلی در صحنه حضور دارای بودند:
حزب دموکرات مسیحی: حزبی غربگرا که از حمایت کلیسای کاتولیک برخوردار قرار دارای بود؛
احزاب چپ‌گرا (کمونیست و سوسیالیست): حزب کمونیست ایتالیا (PCI) و حزب سوسیالیست (PSI) به خاطر نقش برجسته‌شان در مقاومت علیه فاشیسم در طول جنگ، بسیار محبوب قرار دارای بودند. این احزاب قول اصلاحات اقتصادی و اجتماعی، مثل توزیع عادلانه زمین و ثروت، می‌دادند که برای مردم فقیر جذاب قرار دارای بود.
در انتخابات سال 1946 که برای تشکیل مجلس مؤسسان برگزار گردید، احزاب کمونیست و سوسیالیست در مجموع آرای بیشتری نسبت به دموکرات‌های مسیحی کسب کردند. اما چون این دو حزب به‌صورت جداگانه در انتخابات شرکت کرده قرار دارای بودند، نتوانستند دولت را تشکیل دهند.
بنابراین، یک دولت ائتلافی به رهبری دموکرات‌های مسیحی شکل گرفت که شامل چندین وزیر ضدسرمایه‌داری از حزب‌های کمونیست و سوسیالیست قرار دارای بود. این نتیجه برای آمریکا یک زنگ خطر قرار دارای بود چرا که نشان می‌داد احزاب ضدسرمایه‌داری در ایتالیا پایگاه مردمی قوی دارند و این برای آمریکا نگران‌کننده قرار دارای بود. چرا؟ چون آمریکا می‌ترسید که پیروزی این گروه‌ها در ایتالیا به نفوذ شوروی در اروپای غربی منجر شود، به‌ویژه که ایتالیا در نزدیکی بلوک شرق قرار دارای بود.
برای انتخابات سراسری 18 آوریل 1948 گروه‌های ضد آمریکایی تصمیم گرفتند متحد شوند و جبهه‌ای به نام جبهه دموکراتیک مردمی تشکیل دهند. این اتحاد خطر پیروزی گروه‌های ضدآمریکایی را بیشتر کرد.
در فوریه 1948، این جبهه در انتخابات محلی شهر پسکازا (شهری کوچک در شرق ایتالیا) با افزایش 10 درصدی آرا نسبت به سال 1946، دموکرات‌های مسیحی را شکست داد. این پیروزی زنگ خطر را برای آمریکا به صدا درآورد و باعث گردید که ایالات متحده تصمیم بگیرد با تمام توان جلوی پیروزی آنها در انتخابات سراسری 1948 را بگیرد.
هدف اصلی آمریکا این قرار دارای بود که اطمینان حاصل کند دولت بعدی ایتالیا با ایدئولوژی غربی و سرمایه‌داری همسو باگردید و مایل به سمت شوروی نباگردید. آمریکا انتخابات 1948 را به‌عنوان نبردی بین «دموکراسی» (یعنی نظام سرمایه‌داری غربی) و «کمونیسم» (یعنی نفوذ شوروی) تعریف کرد و تلاش کرد این پیام را به مردم ایتالیا منتقل کند که رأی به گروه‌های ضدآمریکایی یعنی انتخاب فقر، دیکتاتوری و از دست دادن آزادی.
به همین سبب قرار دارای بود که ایالات متحده از ترکیبی از ابزارهای آشکار مثل تبلیغات و کمک‌های مالی و ابزارهای پنهان مثل عملیات‌های مخفی سیا برای تأثیرگذاری بر انتخابات هستفاده کرد. خلاصه‌ای از روش‌هایی که آمریکا از آنها هستفاده کرد در زیر آورده گردیده هست:
فشار اقتصادی: کمک مالی مشروط
ایتالیا به گردیدت به کمک‌های مالی آمریکا وابسته قرار دارای بود تا اقتصاد ویران‌گردیده‌اش را بازسازی کند. آمریکا از این وابستگی به‌عنوان اهرم فشار هستفاده کرد.
در ژانویه 1947، نخست‌وزیر ایتالیا آلچیده د گاسپری به واشنگتن سفر کرد تا کمک مالی درخوهست کند. چندین روز پس از بازگشت، او به‌طور ناگهانی کابینه ائتلافی‌اش که شامل احزاب ضد آمریکایی قرار دارای بود را منحل کرد. بسیاری معتقد قرار دارای بودند این اقدام تحت فشار آمریکا قرار دارای بود.
نخست‌وزیر ایتالیا، آلسیده د گاسپری (سمت چپ) با هواپیما به فرودگاه ملی واشنگتن می‌رسد تا برای کشورش کمک‌های اقتصادی و مالی آمریکا را درخوهست کند
آمریکا تا زمانی که اعضای غرب‌ستیز به‌طور کامل از کابینه کنار گذاشته نگردیدند کمک‌های مالی به ایتالیا را متوقف کرد. اما پس از حذف آنها کمک‌های سخاوتمندانه‌ای شامل لغو بدهی یک میلیارد دلاری ایتالیا به آمریکا به این کشور سرازیر گردید.
تبلیغات هالیوودی
آمریکا کارزار تبلیغاتی به سبک هالیوود طراحی کرد که بسیار تأثیرگذار قرار دارای بود. یکی از اجزای این کمپین تبلیغاتی نامه‌نگاری از ایتالیایی‌تبارهای آمریکایی قرار دارای بود. میلیون‌ها نامه، کارت‌پستال و تلگرام از آمریکایی‌های ایتالیایی‌تبار به خویشاوندانشان در ایتالیا فرستاده گردید.
این نامه‌ها حاوی پیام‌های احساسی و تهدیدآمیز قرار دارای بودند، مثل اینکه اگر حزب دموکرات مردمی برنده شوند کمک‌های مالی آمریکا قطع خواهد گردید یا ایتالیا به دیکتاتوری شبیه شوروی تبدیل خواهد گردید. حدود 10 میلیون نامه و کارت‌پستال که بسیاری از آنها از پیش نوشته‌گردیده قرار دارای بودند، توزیع گردید.
بخش دیگر این کارزار تبلیغاتی افزایش پخش برنامه‌های رادیویی درباره انتخابات ایتالیا قرار دارای بود. برنامه‌های رادیویی موج کوتاه به ایتالیا افزایش یافت. این برنامه‌ها شامل سخنرانی‌های مقامات آمریکایی و شرح دهستان‌هایی ترسناک از زندگی در کشورهای ضدآمریکایی و پیام‌های ستارگانی مثل فرانک سیناترا و گری کوپر قرار دارای بود که از مردم ایتالیا می‌خوهستند به دموکرات‌های مسیحی رأی دهند. حتی زنان ایتالیایی که با سربازان آمریکایی ازدواج کرده قرار دارای بودند، پیام‌هایی برای خانواده‌هایشان در ایتالیا ضبط کردند.
فیلم‌های مستند و دهستانی آمریکایی، مثل فیلم هالیوودی «نینوچکا» که زندگی در شوروی را مسخره می‌کرد، در مناطق فقیر و کارگری ایتالیا نمایش داده گردید. نمایشگاه‌هایی درباره «زندگی کارگران در آمریکا» نیز برگزار گردید تا نشان دهد نظام سرمایه‌داری بهتر هست. بیان کرده خواهد گردید هفته‌ای 5 میلیون ایتالیایی این فیلم‌ها را می‌دیدند.
پوستر تبلیغاتی سیاسی قدیمی، منتشرگردیده توسط دموکرات‌های مسیحی در ایتالیا پیش از انتخابات 1948، با هدف ترساندن رأی‌دهندگان. عنوان پوستر: «هگردیدار! کمونیسم به یک چکمه نیاز دارد»
مضاف بر این وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرد که ایتالیایی‌هایی که به حزب جبهه دموکراتیک مردمی بپیوندند یا به آن رأی دهند نامکان داردند به آمریکا مهاجرت کنند یا حتی وارد این کشور شوند. این تهدید برای مردم ایتالیا، که بسیاری‌شان بنابراین تبلیغات رویای زندگی در آمریکا را دارای بودند، بسیار ترسناک قرار دارای بود.
اقدامات نمادین و دیپلماتیک
واشنگتن از اقدامات دیپلماتیک و نمادین هم به عنوان بخشی از راهبرد گسترده خود برای اثرگذاری بر انتخابات هستفاده کرد تا افکار عمومی را به نفع حزب دموکرات مسیحی و علیه جبهه دموکراتیک مردمی سوق دهد.
این اقدامات با دقت طراحی گردیده قرار دارای بودند تا احساسات ملی‌گرایانه و امید به آینده‌ای بهتر با حمایت آمریکا را در میان مردم ایتالیا تقویت کنند. یکی از این اقدامات این قرار دارای بود که ایالات متحده در فوریه 1948، معاهده‌ای ده‌ساله با عنوان «دوستی، تجارت و دریانوردی» با ایتالیا امضا کرد.
این معاهده، که اولین توافق از این نوع بین آمریکا و یک کشور پس از جنگ جهانی دوم قرار دارای بود به‌طور گسترده در رسانه‌های ایتالیایی تبلیغ گردید. هدف آن نشان دادن تعهد آمریکا به حمایت از ایتالیا قرار دارای بود، به‌ویژه در زمانی که این کشور به خاطر فقر و ویرانی جنگ به کمک‌های خارجی وابسته قرار دارای بود.
این معاهده به مردم ایتالیا پیام می‌داد که آمریکا شریکی قابل اعتماد هست و در صورت انتخاب دولتی همسو با غرب، این حمایت ادامه خواهد یافت. در مقابل، آمریکا این پیام ضمنی را منتقل کرد که پیروزی گروه‌های غرب‌ستیز امکان داردد این رابطه دوستانه و کمک‌های مالی را به خطر بیندازد.
یکی دیگر از اقدامات نمادین، راه‌اندازی «قطار دوستی» قرار دارای بود. این قطار در سراسر ایالات متحده حرکت کرد و هدایایی از شهروندان آمریکایی مانند غذا و لباس برای مردم ایتالیا جمع‌آوری کرد. سپس این قطار به ایتالیا فرستاده گردید و هدایا در شهرهای مختلف توزیع گردید.
نوامبر 1947؛ صف مردم برای تماشای قطار دوستی در ایتالیا که یکی از پروپاگانداهای انتخاباتی آمریکا قرار دارای بود
این اقدام با تبلیغات گسترده همراه قرار دارای بود؛ قطار با رنگ‌های پرچم آمریکا تزئین گردیده قرار دارای بود و تابلوهای بزرگی دارای بود که پیام اصطلاحاً دوستی مردم آمریکا با ایتالیا را منتقل می‌کرد. هدف این تبلیغات از یک طرف این قرار دارای بود که ایالات متحده به عنوان کشور دوست و شوروی به عنوان یک تهدید خارجی به تصویر کشیده شود.
آمریکا نیز پیشنهادهایی غیرواقعی اما احساساتی در حوزه دیپلماسی مطرح کرد تا حمایت مردم ایتالیا را جلب کند. یکی از این پیشنهادها، حمایت از بازگرداندن بندر تریسته به ایتالیا قرار دارای بود. تریسته، بندری مهم در ساحل دریای آدریاتیک و در نزدیکی یوگسلاوی، پس از جنگ به «شهر آزاد» تبدیل گردیده قرار دارای بود و برای ایتالیایی‌ها اهمیت ملی‌گرایانه زیادی دارای بود.
آمریکا، بریتانیا و فرانسه پیشنهادی را در سازمان ملل مطرح کردند که مذاکراتی برای بازگرداندن تریسته به ایتالیا انجام شود. این پیشنهاد به‌گونه‌ای طراحی گردیده قرار دارای بود که شوروی را در موقعیت دشواری قرار دهد: اگر شوروی آن را می‌پذیرفت، روابطش با متحدش یوگسلاوی به خطر می‌افتاد و اگر آن را رد می‌کرد گروه‌های غرب‌ستیز ایتالیا به خاطر از دست دادن تریسته در برابر مردم ایتالیا تضعیف می‌گردیدند.
سرانجام، شوروی پنج روز قبل از انتخابات این پیشنهاد را رد کرد که این امر به تبلیغات آمریکا کمک کرد تا گروه‌های غرب‌ستیز را به‌عنوان مانعی برای منافع ملی ایتالیا نشان دهند.
پیشنهاد دیگر آمریکا، حمایت از واگذاری کنترل چندین مستعمرات سابق ایتالیا در آفریقا مانند اتیوپی و لیبی به این کشور قرار دارای بود. این پیشنهاد به‌طور کامل غیرواقعی قرار دارای بود زیرا در دنیای پس از جنگ بازگرداندن مستعمرات به ایتالیا با سیهست‌های بین‌المللی سازگار نقرار دارای بود.
با این حال، مطرح کردن این ایده برای تحریک حس غرور ملی در ایتالیایی‌ها کافی قرار دارای بود. این اقدام به مردم ایتالیا القا می‌کرد که آمریکا از آرزوهای تاریخی و ملی آنها حمایت انجام می‌دهد.
مداخله آمریکا البته به این موارد محدود نگردید و سازمان سیا که در آن زمان تازه تأسیس گردیده قرار دارای بود عملیات‌های مخفی هم در ایتالیا انجام داد. گزارش‌ها حاکی هست سیا حداقل یک میلیون دلار به احزاب مسیحی به ویژه حزب دموکرات‌های مسیحی اختصاص داد.
نیز یک سند از آرشیو اسناد ملی امریکا نشان می‌دهد ایالات متحده بعد از دخالت در انتخابات ایتالیا سالانه 5 میلیون دلار دیگر به این کشور کمک کرده تا از قدرت گرفتن گروه‌های ضدسرمایه‌داری جلوگیری کند.
در طول انتخابات ناوهای جنگی آمریکا و بریتانیا در بنادر ایتالیا لنگر انداختند تا به مردم یادآوری کنند که آمریکا آماده هست در صورت پیروزی جبهه دموکراتیک مردمی علیه ایتالیا اقدام نظامی کند. مجله تایم نیز نوشت که آمریکا باید از زور هستفاده کند تا جلوی کمونیسم در ایتالیا را بگیرد.
پیامدهای مداخله
این کمپین گسترده نتیجه داد: در انتخابات 18 آوریل 1948 حزب دموکرات مسیحی با 48 درصد آرا پیروز گردید، در حالی که جبهه دموکراتیک مردمی تنها 31 درصد آرا را کسب کرد. این شکست برای احزاب غرب‌ستیز غیرمنتظره و تحقیرآمیز قرار دارای بود. تبلیغات، تهدیدهای اقتصادی، و فشارهای سیاسی آمریکا بسیاری از مردم را از رأی به آنها منصرف کرد.
مداخله آمریکا در ایتالیا نشان‌دهنده تناقض شعارهای «دموکراسی» و «آزادی انتخاب» قرار دارای بود که دولت آمریکا تبلیغ می‌کرد. آمریکا با تهدید به قطع کمک‌ها و هستفاده از تبلیغات، عملاً آزادی انتخاب مردم ایتالیا را محدود کرد. این مداخله الگویی گردید برای اقدامات بعدی آمریکا در کشورهای دیگر، مثل ایران (کودتای 1953) یا شیلی (1973).
نیز نشان داد که آمریکا در جنگ سرد آماده قرار دارای بود از هر ابزاری، از تبلیغات هالیوودی تا فشار اقتصادی و عملیات مخفی برای تحمیل منافعش به دیگران هستفاده کند.
انتهای پیام/
دیدگاه‌ها