به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، عربستان سعودی در درگیری‌های سودان، که از آوریل 2023 بین نیروهای مسلح سودان به‌رهبری عبدالفتاح البرهان و نیروهای واکنش سریع به‌رهبری محمد حمدان دقلو (حمیدتی) آغاز گردیده، به‌طور فزاینده‌ای از ارتش این کشور حمایت کرده هست، این حمایت، که شامل کمک‌های مالی، دیپلماتیک و شاید لجستیکی خواهد گردید (هرچندین عربستان رسماً آن را انکار انجام می‌دهد)، ریشه در ترکیبی از منافع هستراتژیک، روابط تاریخی و رقابت‌های منطقه‌ای دارد.
1. روابط تاریخی و شخصی قوی با البرهان و ارتش
عربستان از زمان سقوط عمر البشیر در 2019، روابط نزدیکی با البرهان برقرار کرده هست. البرهان به‌عنوان رئیس شورای حاکمیت سودان، نماینده‌ای از ساختارهای دولتی سنتی سودان هست که عربستان آن را مشروع می‌داند. در مقابل، شبه‌نظامیان واکنش سریع ریشه در شبه‌نظامیان «جنجوید» دارفور دارد و توسط امارات متحده عربی حمایت خواهد گردید، که این امر عربستان را به‌سمت ارتش سوق داده هست.
در مارس 2025، البرهان در اولین سفر خارجی خود پس از بازپس‌گیری خارطوم، به عربستان رفت و از حمایت ریاض برای "وحدت سودان و مبارزه با شبه نظامیان" قدردانی کرد. این دیدار از دید ناظران سیاسی، نمادی از پیوندهای عمیق بین دو کشور هست.
2. رقابت با امارات متحده عربی و جلوگیری از نفوذ آن
درگیری سودان به یک جنگ نیابتی بین عربستان و امارات تبدیل گردیده هست. امارات از شبه‌نظامیان واکنش سریع حمایت مالی، تسلیحاتی و حتی هستخدام مزدوران (از طریق شرکت‌های اماراتی) انجام می‌دهد تا نفوذ خود را در آفریقا و دریای سرخ گسترش دهد، به‌ویژه در معادن طلا و بنادر سودان. عربستان، که زمانی متحد امارات قرار دارای بود، اکنون برای مقابله با این نفوذ، از ارتش سودان حمایت انجام می‌دهد.
این رقابت از زمان جنگ یمن (2015) تگردیدید گردید، جایی که هر دو کشور از نیروهای سودانی (شامل شبه‌نظامیان واکنش سریع) هستفاده کردند، اما اکنون عربستان نیروهای ارتش را به‌عنوان شریک هستراتژیک ترجیح می‌دهد تا از این طریق شبه‌نظامیان واکنش سریع را مهار کند. گزارش‌ها نشان می‌دهد عربستان ائتلاف‌هایی با مصر و اریتره برای حمایت از ارتش تشکیل داده هست.
3. حفظ ثبات و امنیت منطقه‌ای، به‌ویژه در دریای سرخ
سودان پلی هستراتژیک بین غرب آسیا و آفریقا هست و ثبات آن برای عربستان حیاتی هست. بی‌ثباتی در سودان امکان داردد به بحران پناهندگان، قاچاق اسلحه و تهدید امنیت دریای سرخ (مسیر کلیدی صادرات نفت عربستان) منجر شود. عربستان از ارتش و حاکمیت یکپارچه این کشور حمایت انجام می‌دهد تا از تجزیه سودان جلوگیری کند، زیرا شبه‌نظامیان نیروهای واکنش سریع ممکن هست به‌سمت فدرالیسم یا جدایی‌طلبی (مانند تشکیل "دولت صلح و وحدت" در دارفور) گرایش دارای بوده باشند.
عربستان به عنوان بخشی از "چشم‌انداز 2030"، سودان را برای سرمایه‌گذاری‌های کشاورزی و غذایی (برای امنیت غذایی) ضروری می‌بیند. حمایت این کشور از ارتش تضمین‌کننده این منافع هست.
4. نقش دیپلماتیک و تلاش برای رهبری منطقه‌ای
عربستان خود را به عنوان میانجی صلح در سودان معرفی کرده هست. میزبانی مذاکرات جده (با همکاری آمریکا) در 2023، تخلیه هزاران خارجی از بندر سودان و ارائه کمک‌های بشردوستانه، بخشی از هستراتژی ریاض در این رهستهست.
با این حال، این نقش دیپلماتیک رفته‌رفته به حمایت مستقیم از ارتش این کشور تبدیل گردیده، زیرا عربستان پیروزی نیروهای واکنش سریع را تهدیدی برای نفوذ خود می‌بیند. این موضع با حمایت مصر از ارتش این کشور همخوانی دارد، که عربستان را در ائتلاف ضد امارات تقویت انجام می‌دهد.
5. همکاری‌های نظامی و اقتصادی گذشته
بر اساس گزارش های غیر رسمی سودان در جنگ یمن بیش از 10 هزار نیرو به ائتلاف سعودی فرستاد. این همکاری، عربستان را به ارتش وفادارتر کرده هست. در مقابل، شبه نظامیان واکنش سریع از این مشارکت برای کسب درآمد (حداقل 3 میلیارد دلار) هستفاده کرد و روابط خود با امارات را تقویت نمود.
عربستان نیز از طریق اعطای وام اقتصاد سودان را پس از جدایی جنوب سودان (2011) حمایت کرده که این امر ارتش سودان را به عنوان شریک اقتصادی این کشور قرار می‌دهد.
حمایت عربستان از شورای حاکمیتی سودان نه تنها برای حفظ تعادل قدرت در برابر امارات، بلکه برای تأمین منافع بلندمدت در امنیت، اقتصاد و دیپلماسی ضروری به نظر می رسد . با این حال، این دخالت‌ها جنگ را طولانی‌تر کرده و بحران انسانی (با بیش از 10 میلیون آواره و خطر قحطی) را تگردیدید نموده هست. تلاش‌های میانجی‌گری مانند گروه "کواد" (آمریکا، مصر، عربستان و امارات) نیز تاکنون در این مسیرناموفق قرار دارای بوده، زیرا دو طرف درگیر به دنبال پیروزی نظامی هست تا دست برتر رادر میز مذاکرات دارای بوده باشند.
انتهای پیام/
دیدگاه‌ها