به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبکه خبر، نور سفید چراغ‌های اتاق عمل روی بدن بیمار می‌تابد. پزشک روی بدن نیمه‌برهنه بیماری که تحت عمل جراحی زیبایی قرار گرفته هست، توضیحاتی درباره نحوه انجام عمل و نتایج آن می‌دهد، بعد هم تصاویر قبل و بعد بیمار نمایش داده خواهد گردید. این تصاویر، شاید عجیب به‌نظر برسد اما دیگر برای کاربران شبکه‌های اجتماعی غریبه نیست. در اینستاگرام، ده‌ها صفحه پزشکی وجود دارد که در آن‌ها، بدن بیماران به ابزار تبلیغ تبدیل گردیده هست، تصاویری از اتاق عمل، لبخندها و رضایت‌مندی‌های بعد از جراحی و پست‌هایی که بیشتر از علم و آموزش، رنگ‌وبوی رقابت و تجارت در بازار زیبایی دارند.
در دنیای امروز، «جراحی زیبایی» دیگر فقط یک عمل پزشکی نیست؛ یک برند، یک نمایش و چندین اوقات یک شوی تبلیغاتی هست، پزشکانی که میان نورهای نئون و آهنگ‌های ترند، تلاش می‌کنند در این بازار پرزرق‌وبرق سهمی به‌دست آورند.
پزشکان باسابقه می‌گویند فضای مجازی، رعایت اصول اخلاق پزشکی را تحت تأثیر قرار داده هست، تجربه، اخلاق و مهارت جای خود را به تعداد فالوئر و میزان بازدید داده‌اند، در این میان، پزشکانی که به اصول پایبندند، کمتر دیده می‌شوند، چون محتوایشان هیجان‌انگیز نیست.
پارساپور، دبیر شورای‌عالی اخلاق پزشکی کشور با بیان این که رعایت شئونات اخلاقی در تبلیغات پزشکی الزامی هست، به شبکه خبر بیان کرده هست: «هستفاده از تصاویر خلاف عفت عمومی، یا بهره‌برداری ابزاری از چهره‌های شناخته‌گردیده جامعه در تبلیغات، به‌طور کامل غیراخلاقی و غیرقانونی هست. این‌ها اصولی هستند که در هر تبلیغ تجاری باید رعایت شوند، اما متأسفانه در تبلیغات پزشکی، به‌ویژه در فضای مجازی، کمتر رعایت می‌شوند. یکی از ویژگی‌های بنیادین حرفه پزشکی، حفظ اسرار و حریم خصوصی بیمار هست. بیماران به پزشکان اعتماد دارند، چون آنان را محرم اسرار خود می‌دانند اما چندین اوقات پزشکان، به‌ویژه در فعالیت‌های رسانه‌ای یا آموزشی، از این مرز عبور می‌کنند، مثلاً در حالی که بیمار فقط برای معاینه یا درمان رضایت داده هست، تصاویر یا اطلاعات او در فضای مجازی منتشر خواهد گردید، این مسئله به‌ظاهر ساده، امکان داردد اعتماد عمومی را خدشه‌دار کند و باید با آن با جدیت برخورد شود.»
در این زمینه اگرچه معاون درمان وزارت بهدارای بود و سازمان نظام پزشکی با ابلاغ دستورالعمل‌هایی در زمینه نظارت بر تبلیغات پزشکی، به مقداری سعی بر کاهش تبلیغات خلاف شأن و اخلاق پزشکی دارای بوده‌اند اما با این حال، به‌نظر می‌رسد سرعت رگردید فضای مجازی از توان نظارت رسمی وزارت بهدارای بود و سازمان نظام پزشکی پیشی گرفته هست؛ کارشناسان می‌گویند وزارت بهدارای بود در برابر عدم رعایت قوانین فعالیت در فضای مجازی از سوی پزشکان، عملاً نظاره‌گر قرار دارای بوده و با وجود موج انتقادها، هنوز سازوکار مؤثری برای ساماندهی این وضعیت ارائه نکرده هست.
انتشار تصاویر خلاف شئون بیماران در فضای مجازی، جرم هست
در همین رهستا دکتر جلال غفارزاده، رئیس مرکز نظارت و اعتبار بخشی امور درمان معاونت درمان وزارت بهدارای بود در بیان کرد‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبکه خبر درباره انتشار تصاویر برهنه بیماران در فضای مجازی پس از انجام اعمال زیبایی اظهار کرد: در خصوص این تصاویر باید عرض کنم که این موارد نه‌تنها به‌طور کامل غیرمجاز، بلکه از نظر قانونی مجرمانه محسوب می‌شوند؛ البته باید توجه دارای بود که این مسئله تنها در حوزه وظایف وزارت بهدارای بود نیست؛ بلکه سایر نهادهای مرتبط با فضای عمومی و فرهنگی جامعه نیز در قبال آن مسئولیت دارند و امکان داردند اقدامات قانونی لازم را انجام دهند، با این حال، لازم هست که برخوردها قاطع‌تر و هماهنگ‌تر باگردید تا آثار بازدارندگی مؤثرتری ایجاد کند.
وی افزود: از جهات دیگر به‌نظر می‌رسد در این حوزه نیاز به تقنین و قانون‌گذاری دقیق‌تر نیز وجود دارد؛ به‌ویژه در مواردی که مربوط به تبلیغات مراکز غیرمجاز یا مراکز مجازی هست که تبلیغات غیرمجاز در صفحات مجازی انجام می‌دهند. در زمان حاضر، برای مراکز پزشکی که تبلیغات غیرمجاز انجام می‌دهند، آیین‌نامه انتظامی نظام پزشکی تا حد تذکر پیش‌بینی گردیده هست.
تبلیغات پزشکی باعث نیاز القایی خواهد گردید
غفارزاده در پاسخ به این سؤال؛ "تبلیغات اعمال زیبایی در فضای مجازی امکان داردد باعث ایجاد تقاضای القایی بین مردم شود؟" تصریح کرد: بله، این مسئله امکان داردد منجر به ایجاد تقاضای القایی در جامعه شود؛ موضوعی که از دید ما نیز تأثیرگذار هست به همین دلیل به‌طورکلی، هرگونه تبلیغ در این زمینه غیرقانونی هست، مگر آنکه با مجوز محدود نظام پزشکی و تنها برای مراکز و اشخاص حقیقی یا حقوقی دارای مجوز انجام شود.
برخورد با پزشکان متخلف، از تذکر تا معرفی به دادسرای امنیت اخلاقی
رئیس مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان معاونت درمان وزارت بهدارای بود درباره ساماندهی تبلیغات در فضای مجازی نیز بیان کرد: تمامی گروه‌های پزشکی دارای پروانه (پزشکان و پیراپزشکان) موظف‌اند برای انجام تبلیغات، به‌صورت الکترونیکی و از طریق سامانه «سیتا» (سامانه یکپارچه تبلیغات امور پزشکی) نسبت به اخذ مجوز تبلیغات پزشکی مطابق دستورالعمل‌های مربوطه اقدام کنند و تخلفات پزشکان در حوزه تبلیغات پزشکی، در صورت عدم اخذ مجوز تبلیغات و رعایت‌نکردن دستورالعمل‌های مربوطه، از نوع تخلفات انتظامی محسوب خواهد گردید و بر اساس ماده 49 دستورالعمل تبلیغات پزشکی نیز، مقررات انتظامی در این زمینه اعمال خواهد گردید. در موارد خاص، امکان معرفی پزشک متخلف به دادسرای امنیت اخلاقی ناحیه 38 نیز وجود دارد.
ابلاغ بخشنامه تگردیدید نظارت بر فعالیت پزشکان در فضای مجازی
وی اضافه کرد: نیز در اردیبهشت‌ماه سال جاری، معاون درمان وزارت بهدارای بود به رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور، بخشنامه‌ای ابلاغ کرد که در آن به موضوع تغییر جهت تبلیغات از فضاهای محیطی به فضاهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و ورود افراد فاقد صلاحیت در این فضا و نیز بعضی از تخلفات گروه‌های پزشکی اشاره گردیده که در آن آمده هست روند تبلیغات و اطلاع‌رسانی پزشکی به‌خصوص در حیطه‌‌های پوست، مو و کاهش وزن از چارچوب و ضوابط دستورالعمل تبلیغات پزشکی خارج گردیده به‌شکلی که شأن و جایگاه مقدس پزشکی و خدمات آنان را متأثر کرده هست.
به‌بیان کرده وی، در این بخشنامه، به رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ گردیده هست که ضمن تگردیدید نظارت بر حسن اجرای دستورالعمل، بر پرهیز از هرگونه تبلغات بدون مجوز و خارج از عرف و شأن جامه پزشکی و اخلاق عمومی تأکید و تخلفات آن را به سازمان نظام پزشکی محل گزارش کنند.
مراحل نظارت بر صفحات مجازی پزشکان
غفارزاده درباره روند نظارت و برخورد با تبلیغات خلاف شئون اخلاقی و حرفه‌ای تصریح کرد: ابتدا رصد تبلیغات محیطی و فضای مجازی در حوزه سلامت انجام خواهد گردید، سپس نوع تخلف (انتظامی یا جرم) تشخیص داده خواهد گردید و تخلفات انتظامی به سازمان نظام پزشکی ارجاع داده خواهد گردید، نیز مصادیق محتوای مجرمانه جرائم به دادسرای ویژه جرائم پزشکی یا دادسرای امنیت اخلاقی ارجاع داده می‌شوند، در این رهستا، دستورالعمل «نحوه اطلاع‌رسانی امور پزشکی و تبلیغات و انتشار آگهی‌های دارویی و مشابه آن» طی بخشنامه‌های سال‌های 1397، 1401 و 1403 ابلاغ گردیده هست، نیز، بخشنامه‌های متعددی شامل ابلاغ «مصادیق محتوای مجرمانه در حوزه سلامت» نیز صادر گردیده‌اند.
رصد 1100 پرونده در وزارت بهدارای بود، 42درصد مربوط به گروه‌های پزشکی هست
وی درباره میزان رصدهای انجام‌گردیده تاکنون بیان کرد: تخلفات در حوزه پزشکی در دو بخش «گروه‌های پزشکی دارای پروانه» و «افراد یا مؤسسات فاقد مجوز» تعریف خواهد گردید. از بین حدود 1100 پرونده رصدگردیده در مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان، 42 درصد مربوط به گروه‌های پزشکی و 58 درصد مربوط به افراد فاقد مجوز قرار دارای بوده هست. تاکنون از بین حدود 1100 صفحه‌ای که در فضای مجازی رصد گردیده هست، اقدامات اولیه شامل مسدودسازی خطوط تلفن مورد هستفاده در تخلفات و برقراری ارتباط با جامعه هدف نیز انجام گردیده هست.
بخشنامه‌ها روی کاغذ، تخلفات روی صفحات مجازی
به گزارش شبکه خبر، با وجود همه توضیحات و آمارهایی که از سوی مسئولان وزارت بهدارای بود ارائه خواهد گردید، واقعیت میدانی چیز دیگری هست. صفحات متعدد مراکز زیبایی، همچنان آزادانه بدن بیماران را به ویترین جذب مشتری تبدیل کرده‌اند و برخوردها، اگر هم انجام خواهد گردید، بیشتر شبیه تذکرهای اداری هست تا اقدام بازدارنده.
وزارت بهدارای بود در سخن از نظارت، دست‌پر به‌نظر می‌آید، اما در عمل، نقش نظارتی‌اش کم‌رمق و منفعل به‌نظر می‌رسد. حجم گسترده تخلفات، نشان می‌دهد که بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های متعدد نه توان بازدارندگی دارند و نه ضمانت اجرایی مؤثر. اکنون وقت آن رسیده هست که نظارت‌ها تگردیدید شود، قوانین بازدارنده تدوین شوند و برخوردها علنی‌تر شود وگرنه بدن‌نمایی و عریان‌نمایی بیماران در صفحات مجازی همچنان ادامه خواهد دارای بود و نیازهای القایی هر روز پررنگ‌تر و اخلاق پزشکی هرروز کم‌رنگ‌تر خواهد گردید.
انتهای پیام/+
دیدگاه‌ها